Pijn in kaken? Is stress daar de oorzaak van?

Voelen je kaakspieren verstijfd aan of voel je pijn bij het kauwen van eten? Pijn in je kaken is een gevolg van stress, want stress beïnvloedt de spierspanning in je kaken. Hoe meer stress je ervaart, des te meer kaakpijn je voelt. Je kaakgewrichten en kauwspieren functioneren dan niet meer zonder pijn, terwijl je natuurlijk pijnvrij je kaken wilt bewegen. 

Dus wat wil kaakpijn je vertellen? Wat zijn de oorzaken, symptomen, consequenties en oplossingen van kaakklachten? En wat is de invloed van stress op je kaakpijn? Tijd voor verheldering, dus in dit artikel leggen we je uit wat je kan doen tegen spierspanning in je kaken met 7 ontspannende tips! 

De weg van stress door ons lichaam

Sta je weleens nagelbijtend in de file, ben je nerveus voor een belangrijke afspraak, draag je teveel zware lasten op je schouders of sta je met beschaamde kaken te ontdekken waarmee je door de mand valt? Bij stress kijk je sneller op tegen iets of iemand. Je maakt je soms onnodig druk mede doordat je jezelf aan het vergelijken bent. Door zelfopgelegde sociale prestatiedruk blijf je jezelf voorbij lopen, leef je gehaast van deadline naar deadline en wil je graag voldoen aan verwachtingen en verplichtingen van buitenaf. Totdat je opmerkt dat je niet meer trouw leeft aan jezelf. 

Door teveel in je hoofd te zitten en te weinig in verbinding met je lichaam te zijn, sta je niet écht stil bij wat je voelt in je lijf. Met alle gevolgen van dien, want door toenemende drukte, spanning, stress of onrust reageert je lichaam door stresshormonen als cortisol, noradrenaline en adrenaline aan te maken. Puur om te overleven en je te beschermen, want door stress schiet je lichaam in een modus van bevriezen, vechten of vluchten. Hierdoor spannen je spieren en gewrichten zich aan.

De overbelasting leidt tot teveel spierspanning en dit beïnvloedt indirect de flexibiliteit en bewegingsvrijheid van je kaken, want je kaken gaan te hard op elkaar klemmen. Dit veroorzaakt je kaakpijn of houdt je kaakklachten in stand. Zo kan je ook verslaafd zijn aan tandenknarsen waarbij je je tanden van de onderkaak langs de bovenkaak schuurt. 

Emotie is als eerst merkbaar in het gezicht

Emotionele stress slaat zich al binnen een paar seconden op onbewust niveau op in je lichaam. Vooral rondom je ogen, mond en kaken, waardoor je ongemerkt snel je spieren aanspant, kaken op elkaar klemt, je ogen dichtknijpt of je wenkbrauwen blijft fronsen. Meer rimpels op je voorhoofd of kraaienpootjes zijn een teken van dat je je teveel zorgen maakt. Je gezicht blijft ook niet symmetrisch, omdat aan één kant van je gezicht de spierspanning in je kaak toeneemt. Dit slijt je gebit en kan zorgen voor hoofdpijn of migraine klachten. 

Wat zijn symptomen van kaakpijn door stress?

Spanning in je kaakspieren straalt uit naar je kaak, nek en hoofd, waardoor je last krijgt van kaakpijn. Door teveel stress kan je spierspanning in je kaken herkennen aan symptomen als: 

• Je mond krijg je niet ver genoeg open
• Kaakgewrichtsgeluiden, zoals dat je kaak knakt bij het eten, gapen of bewegen
• Eten kauwen of doorslikken verloopt moeizaam, omdat je niet echt kracht kan zetten met je kaken
• Het bespelen van een blaasinstrument is lastig, want lucht blazen kost energie
• Bijten in harde of taaie voeding lukt niet of nauwelijks
• Oorpijn vanwege het aansluitende kaakgewricht via gemeenschappelijke zenuwen
• Praten of zingen is moeilijk door druk op je kaken
• Heftige hoofdpijn of migraine

Andere uitingen van spanningspijn in het lichaam

Spanningspijn is een teken dat je spieren verhard zijn en je mobiliteit beperkt is. Niet alleen uit stress zich in kaakpijn, maar de aanwezigheid van stress verplaatst zich ook naar andere lichamelijke klachten als: 

• Triggerpoints in je schouders doordat je schouders ergens onder blijft zetten, want je staat voortdurend klaar voor anderen, maar wanneer sta je klaar voor jezelf? Schouderklachten kunnen ook een gevolg zijn van beknelde zenuw, waardoor je een tintelende, prikkelende of branderige pijn voelt.
  
  
• Gebalde vuisten en samengeknepen vingers door artrose, waardoor je moeizaam je vingers en duim buigt door een slijtage aan je gewrichten.
  
  
• Hardnekkige spierknopen in je nek, waardoor je nek stijf aanvoelt en soms zelfs knakt als je te ver beweegt naar voren, achter, links of rechts.
  
  
• Stijve heup- en beenspieren bij intensieve overbelasting, want je heupen zijn verbonden met je kaakspieren. Met ontspannende yoga-poses kan je heupen en benen in een rustmodus brengen.

Pijn in je kaken, zoek oplossing bij de wortel

De kans bestaat dat kaakpijn uitstraalt naar je omliggende kaakgewrichten, spieren en pezen die beschadigingen oplopen. Dit kan zelfs slijtage aan je gebit veroorzaken, dus ter bescherming van je tanden en kiezen is het waardevol om de oorzaak van de oorzaak te achterhalen. Oftewel, ga bij jezelf eens na waarom je zoveel stress ervaart waardoor je voortdurend spanning en druk in je kaken voelt? Wat mag je loslaten aan drukte, spanning, stress of onrust om te worden wie je wilt zijn? Waar maak je je zorgen over? Je gezondheid, werk, relatie, financiën, familie of vrienden? 

Kaakpijn is vaak een gevolg van teveel hooi op je vork nemen. Jezelf vastbijten is het vastberaden doorzetten, terwijl je signalen van je lichaam negeert of niet voelt. Hoewel je doorzettingsvermogen natuurlijk een krachtige eigenschap is, kan het tegelijkertijd je grootste valkuil zijn. Je weet van geen ophouden en stopt pas als het eerlijk gezegd al te laat is. Dan trekt je lichaam automatisch aan de noodrem om je wakker te schudden. Ooit gehoord van de uitspraak: “Wie niet luistert, moet maar voelen?” Kaakpijn is zo een symbool voor je om te leren luisteren naar je lichaam signalen, grenzen te leren stellen en assertief te zijn om trouw te blijven aan jouw ideale werk-privé balans en leefstijl.

Andere mogelijke oorzaken van kaakpijn

Stress is niet de enige oorzaak van spierspanning in je kaken, want kaakpijn komt ook door: 

• Angststoornissen
• Erfelijke aanleg uit je familie
• Slaaptekort of slapeloosheid
• Een slecht zittend kunstgebit
• Temporomandibulaire disfunctie
• Onverwerkte emoties en trauma’s
• Ontstekingen of een wond in je gezicht
• Onderdrukte boosheid of woede aanvallen
• Alcohol, drugs of overmatig medicijngebruik

Welke hulp kan een fysiotherapeut je bieden bij gespannen kaken?

Een gespecialiseerde kaakfysiotherapeut behandelt je met een ontspanningsmassage bij je kaken, nek en schouders om je spieren en zenuwstelsel te kalmeren door de druk van je kaak af te halen. Met biofeedback kan een fysiotherapeut zelfs op een beeldscherm laten zien waar en hoe hoog de spierspanning in je kaken is. Zo wordt de overbelasting in je kaakspieren zichtbaar en hoorbaar. Waar het omdraait is dat je de symptomen van kaakpijn vroegtijdig leert herkennen en aanvoelen.

Daarnaast heeft een kaakfysiotherapeut oog voor de samenhang van je kaakpijn met mogelijke TMD-klachten. ‘TMD’ staat voor temporomandibulaire disfunctie, waarbij de verbinding tussen je bovenste en onderste kaakgewricht niet goed functioneren. Dit is één van de meeste complexe gewrichten in je lichaam, die invloed heeft op het naar voren, achter of zijwaarts bewegen van je onderkaak. Daardoor kan je kaak knakken of zelfs uit de kom schieten. In medische termen is er dan sprake van een ‘ontwrichte kaak’. 

Een gespecialiseerde kaakfysiotherapeut vertelt je ook meer over: 

• de normale werking van je kaakgewrichten, spieren en pezen
• wat je kan doen om soepel en moeiteloos te kauwen met eten in je mond
• het afleren van ongezonde kaakspier gewoontes die voor overbelasting zorgen
• hoe je thuis je kaakspieren zelf kan masseren voor meer ontspanning in je kaken
• wat helpt om je mond verder te openen als je eet, praat of gaapt
• hoe je kan stoppen met tandenknarsen, lipbijten of nagelbijten
• behandeltips tegen hoofdpijn, migraine en oorsuizen

Vaak krijg je van een gespecialiseerde kaakfysiotherapeut specifieke kaakspier ontspanningsoefeningen mee als: 

• Druk je tong tegen de voorkant van je gehemelte aan achter je twee grootste voortanden, want dit voorkomt dat je je kiezen op elkaar gaat klemmen.
  
  
• Draai of buig je nek langzaam naar voren, achter, links of rechts, want de mobiliteit heeft invloed op je bewegingsvrijheid van je kaakspieren. Probeer, ondanks eventuele pijn, toch je nek zo ver mogelijk te draaien om stijfheid in je nek los te laten.
  
  
• Beweeg bewust meerdere keren per dag je kaak alsof je aan het kauwen bent op eten. In plaats van dat je kaakspieren stijf blijven, is beweging belangrijk om fitte kaakspieren te behouden. Uitgebreid gapen helpt ook, omdat je hiermee je kaakspieren stretched en ontspant, ook al kan het pijnlijk zijn.
  
  
• Rek je kaakspieren door je duim tegen aan je boventanden en je wijsvinger tegen je ondertanden te plaatsen. Duw vervolgens je kaak zo ver mogelijk open, zonder iets te forceren. Doe deze rekoefening zo’n 15 seconden. Bij voorkeur 3x per keer en 3x per dag, dus in totaal 9x per dag. 

• Was ‘s ochtends en ‘s avonds je gezicht onder de kraan of met een washandje om ondertussen je kaakspieren zachtjes te masseren minder spierspanning in je kaken.
  
• De kracht van rustgevende ademhalingen heeft invloed op de ontspanning in je kaken, dus adem diep in en uit vanuit je buik met een 4-7-8 ademhaling, terwijl je ondertussen één hand op je borstkas legt die het liefst stil blijft liggen. Adem 4 seconden in, houdt 7 seconden je adem vast en adem in alle rust in 8 seconden uit. Deze simpele direct toepasbare oefening herhaal je zo’n 5 keer, zodat je in een paar minuten je meer ontspannen voelt.

Wat kun je zelf doen aan pijn in je kaken door stress?

Gelukkig heb je niet per se een kaakfysiotherapeut nodig om je kaakpijn te verlichten, want je kan vandaag direct al aan de slag met onderstaande 7 ontspannende leefstijl tips voor minder spierspanning in je kaken: 

• het dragen van een bitje in je mond helpt ‘s nachts tegen tandenknarsen, waardoor je beter slaapt, uitgerust wakker wordt, het vermindert de slijtage van je tanden en tijdens het slapen ontwikkel je minder spierspanning in je kaken. 

• leer herkennen en erkennen dat je kaakpijn door stress een gevolg is van het onderdrukken en vermijden van confronterende emoties, conflicten of frustraties of  die je liever niet onder ogen komt

• zorg ervoor dat je aan de slag gaat met het verwerken van dieperliggende trauma’s, angststoornissen en stress klachten om te voorkomen dat je kaakspieren gespannen blijven. Zodra je niet de kernoorzaak van je kaakpijn oplost, blijf last hebben van kaakklachten. 

• stop met kauwgom eten, tandenknarsen, lipbijten of nagelbijten om je kaakspieren tot rust te laten komen. Maak het jezelf ook makkelijk met zachte voedzame voeding om zo min mogelijk te kauwen. Vermijd dus tijdelijk hard en taai eten. 
  
• Bach bloesemdruppels zijn een natuurlijk middel om spanning en stress in je spieren te verminderen, waardoor je kaken minder op elkaar drukken.

• Ontstekingsremmende pijnstillers als ibuprofen verlichten tijdelijk je kaakpijn en verminderen een mogelijke zwelling rondom je kaak

• Let erop dat je niet te lang buiten in de kou staat of te zware spullen optilt om overbelasting in je nek en schouders te voorkomen, want dit staat in verbinding met je kaakspieren. Zet dus vooral binnen in je huis of op je werk de verwarming aan op een aangename temperatuur.

Veelgestelde vragen

Bronnen

1. Tandarts.nl – Stijve kaken, stress klachten vroegtijdig herkennen – Gevonden op 15-12-2022
   Link naar de pagina op Tandarts.nl
2. Bach Bloesem Mix – Hoe kom je aan gespannen kaken? – Gevonden op 15-12-2022
   Link naar de pagina op Bach Bloesem Mix
3. Always Fysio – Kaakpijn door stress verhelpen met 3 fysiotherapie oefeningen – Gevonden op 15-12-2022
   Link naar de pagina op Always Fysio
4. Van de Kamp & Lolkema – Kaakklachten – Gevonden op 15-12-2022
   Link naar de pagina op Van de Kamp & Lolkema