Dromen over werk en nachtmerries door stress of burn-out. Wat wil dit je zeggen?

Veeldromen bij een burn-out. De ene keer word je wakker en draai je je nog eens lekker om in de hoop dat je die mooie droom verder kunt dromen. Maar een andere keer word je badend in het zweet wakker van een nachtmerrie. Natuurlijk: Iedereen droomt, maar droomt de een meer dan de ander? Kun je teveel dromen? Heb je meer nachtmerries als je een burn-out hebt? Waarom dromen we eigenlijk? En hoe kun je nachtmerries voorkomen? Denk eens na over de vraag wat jouw dromen kunnen betekenen voor je onderbewustzijn.

Zijn jouw dromen of nachtmerries een teken van stress of een burn-out? Ontdek het in dit artikel.

Waarom dromen we? Dit zegt onderzoek

Er zijn verschillende theorieën over dromen. Volgens de psychoanalytische theorie van Sigmund Freud zijn dromen boodschappen en laten dromen je diepste verlangens en geheimen zien. Dromen zitten vaak vol met symbolen die geïnterpreteerd kunnen worden. Werkgerelateerde gedachten kunnen je dromen beïnvloeden. Maar volgens sommige wetenschappers zijn dromen slechts een fysieke reactie in de hersenen en hebben dromen geen functie. De meest geaccepteerde theorie is dat je in je slaap verwerkt wat je overdag hebt meegemaakt. Tijdens je remslaap, de slaapfase waarin je droomt, worden de cellen in je hersenen erg actief. In je droom geef je de gebeurtenissen en ervaringen van overdag een plekje waarbij het niet uitmaakt hoe rationeel of irrationeel deze dromen zijn.

Sommige dingen die je hebt meegemaakt of hebt geleerd, onthoud je en worden een vaste herinnering en andere vergeet je. Als je meer meemaakt op een dag, zul je ook meer dromen. Het schijnt bijvoorbeeld dat mensen die intensief een andere taal leren, meer dromen. Kinderen hebben om dezelfde reden meer nachtmerries. Ze doen veel meer nieuwe indrukken op. Het is dus ook logisch dat je meer kunt gaan dromen door een burn-out, want je hebt nogal veel te verwerken.

Betekenis van dromen en nachtmerries

Er is geen wetenschappelijke verklaring voor de betekenis van een nachtmerrie. Net zoals je in je dromen de gebeurtenissen van overdag verwerkt, kun je die gebeurtenissen ook in nachtmerries verwerken. Net als een film spelen je hersenen de beelden af van wat je overdag hebt gezien of hebt gefantaseerd. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je een recent trauma verwerkt, terwijl je slaapt.

Ook spanning of negatieve emoties kunnen de oorzaak zijn van nachtmerries. Ook werkdruk en spanning door je werk kunnen leiden tot nachtmerries, die helpen bij het verwerken van stressvolle situaties op het werk. Deze nachtmerries kunnen ook wijzen op de behoefte aan verandering in het werk. Heb je al een lang last van nachtmerries? Dan zou het goed zijn de dokter raad te plegen. Het kan namelijk zijn dat je een slaapstoornis hebt. Maar normaal gesproken gaan nachtmerries vanzelf over.

En als je nu veel droomt of nachtmerries hebt tijdens een burn-out? Is dat een positief of negatief teken? We gaan hier nu verder op in.

Invloed van dromen op het herstelvermogen

Voor de meesten heeft het woord ‘dromen’ een positieve bijklank. Je denkt aan heerlijk zorgeloos dromen of aan uitgerust wakker worden op een zondagochtend nadat je lekker hebt gedroomd. En je zou misschien denken: Als ik droom, slaap ik goed. Ik zou dus uitgerust wakker moeten worden en sneller herstellen van mijn burn-out. Is dat zo? Zou je sneller herstellen als je veel droomt? Natuurlijk is een goede nachtrust erg belangrijk voor herstel.

Voldoende remslaap draagt bij aan de ontwikkeling van je hersenen en het goed verwerken van ervaringen en nieuwe informatie. Hoe meer je droomt, hoe meer remslaap je hebt gehad. En als je meer remslaap hebt gehad, begin je uitgeruster aan de dag. In totaal heb je ongeveer twee uur remslaap per nacht. Je bent dus zo’n 25 procent van je slaap aan het dromen. Dromen in de eerste fases van de slaap zijn korter, rond de 5 minuten, en later in de nacht kunnen ze oplopen tot 45 minuten. Een goede balans tussen werk en privéleven draagt ook bij aan een betere nachtrust en kan helpen bij het verwerken van werkgerelateerde stress.

Waarom droom je over werk?

Hier zijn 5 veelvoorkomende redenen waarom iemand over werk droomt:

1. Stress of werkdruk: Als je overdag veel stress ervaart, bijvoorbeeld door deadlines, conflicten of te veel werk, kan je brein dit ’s nachts verwerken via dromen.
2. Onopgeloste taken of verantwoordelijkheden: Als je taken niet hebt afgerond of je verantwoordelijk voelt voor iets op het werk, blijft je onderbewustzijn daarmee bezig tijdens je slaap.
3. Sterke betrokkenheid of perfectionisme: Mensen die zich erg verantwoordelijk voelen of de lat hoog leggen, nemen hun werk vaak ook mentaal mee naar huis en dus ook naar bed.
4. Veranderingen of onzekerheden op het werk: Denk aan reorganisaties, sollicitaties, nieuwe functies, angst om ontslagen te worden of collega’s. Verandering roept immers vaak angst of onzekerheid op, wat zich kan uiten in dromen over werk stress.
5. Ambitie of piekergedrag: Als je veel nadenkt over je toekomst, carrière of prestaties, kan dat ’s nachts doordraaien in je dromen, vooral als je overdag piekert. Ook kan het zijn dat je je huidige werk of huidige baan niet meer leuk vindt. Dit heeft zodoende een grote invloed op je dagelijks leven.

Dromen zijn intens

Dromen houdt niet automatisch in dat je ook goed slaapt. Sommige dromen zijn zo intens dat je vermoeid wakker wordt. Sommigen mensen hebben last van nachtmerries, angst– of stressdromen. In hun slaap worden de stressgedachten van overdag vervangen door stressdromen of nachtmerries. Dromen kunnen alle kanten op gaan en vaak geen logica hebben, vooral als ze voortkomen uit dingen waar mensen actief mee bezig zijn in hun werk. Dit kan zo erg zijn dat je ‘s ochtends gewoon moe wakker wordt van het dromen.

Als je een burn-out hebt, zit je lichaam vol cortisol, een stresshormoon dat je over een langere tijd hebt opgebouwd. Pas als dit hormoon wordt afgebroken, zul je je meer ontspannen voelen en langer en rustiger slapen.

Nachtmerries en veel dromen bij een burn-out

Juist wanneer je een burn-out hebt, is een goede nachtrust zo belangrijk voor je herstel. Maar als je meerdere malen wakker schrikt van een nachtmerrie, kom je niet goed tot rust. Alleen al het feit dat je slaap verstoord wordt, levert extra stress op. Voldoende slaap is belangrijk voor je fysieke en mentale gezondheid. Je verwerkt en reguleert je emoties wanneer je slaapt. Als je slaap wordt verstoord door een nachtmerrie, krijgen je hersenen niet de kans om alle emoties en gebeurtenissen te verwerken.

Waarom heb je dan meer nachtmerries tijdens een burn-out vraag je jezelf misschien af? Je bent opgebrand geraakt, omdat je een te lange tijd teveel stress hebt ervaren. Nachtmerries kunnen worden veroorzaakt door stress. Wat je overdag meemaakt, verwerk je in je slaap. Heb je overdag veel stress en spanning gevoeld? Dan kan zich dat ‘s nachts in een nachtmerrie vertalen.

Vervolgens veroorzaakt een nachtmerrie ook weer stress en spanning. Je slaapt slecht, je durft niet meer te gaan slapen en je kunt minder stress tolereren. Je komt in een negatieve spiraal terecht die erg uitputtend is.

Het is essentieel om actie te ondernemen om stress te verminderen en de regie terug te nemen over je herstelproces. Het oplossen van onderliggende zorgen kan helpen om nachtmerries te verminderen en een betere balans tussen werk en privéleven te vinden.

Nachtmerries voorkomen door stress te verminderen

Denk je dat stress bij jou de oorzaak is van je nachtmerries? In dat geval zou je een nachtmerrie kunnen voorkomen door niet gestrest naar bed te gaan. Probeer een uur voor het slapengaan niet meer te werken of andere stressvolle activiteiten uit te voeren en kijk niet meer naar een beeldscherm. In plaats daarvan kun je een boek lezen of iets anders doen wat je ontspant.

Zorg ervoor dat je slaapkamer koel, donker en rustig is. Gebruik geen cafeïne, alcohol en nicotine voor het slapen gaan, want deze stimulerende middelen kunnen je slaap en daarmee ook je dromen beïnvloeden. En praat overdag over je problemen. Ga niet slapen met zorgen. Het is belangrijk om overdag over je problemen te spreken om nachtmerries te voorkomen. Deze tips zouden kunnen helpen om minder gestrest in slaap te vallen.

Als je echter al een lange tijd te gestrest bent of al een burn-out hebt, zullen deze tips niet voldoende zijn. Je hebt dan in je lichaam al teveel cortisol opgebouwd. In dat geval moet je het probleem bij de kern aanpakken en hulp zoeken om van een burn-out te herstellen. Het vinden van een betere balans tussen werk en privéleven kan ook helpen om stress te verminderen.

Nachtrust verbeteren: Praktische tips

Veel mensen die een burn-out hebben, hebben het gevoel dat ze enorm veel energie hebben. Alsof ze altijd wel door kunnen. Het lichaam lijkt wel een op hol geslagen paard! Dit op hol geslagen gevoel wordt afgegeven door cortisol. Het is het hormoon dat je alert en scherp houdt. Werkgerelateerde stress en zorgen over de carrière kunnen bijdragen aan een slechte nachtrust. Mensen die uit deze vernietigende cirkel willen stappen, voelen zich opeens heel erg moe.

Dit is natuurlijk niet gewenst, en daarom gaan mensen vaak te lang door en wordt de burn-out erger en erger. Het accepteren van de klachten is niet voor niks een belangrijk onderdeel van onze aanpak bij burn-out!

Om cortisol af te breken en dus beter en langer te slapen en tot rust te komen, zijn een aantal punten ontzettend belangrijk. Het behalen van succes op het werk kan bijdragen aan een gevoel van voldoening en een betere nachtrust.

Bewegen

Bewegen zorgt voor de aanmaak van endorfine. En endorfine zorgt ervoor dat je hersenen minder het seintje zullen geven om cortisol aan te maken. Bewegen (we hebben het niet over intensief sporten) zorgt dus direct voor een verlaging van cortisol in je lichaam en helpt om de druk van werkgerelateerde stress te verminderen. Het ondernemen van actie door te bewegen is essentieel voor het verminderen van stress.

Let op: Het kan goed zijn dat je je na een stukje wandelen moe voelt. Maar ik zal je uit de droom helpen: Je was al moe, maar nu voel je het ook. Deze ontspanning zal je helpen om te kunnen slapen en minder nachtmerries te hebben. Een geschikte bewegingsvorm is ‘sjoggen’. Bekijk de instructievideo:

Ademhalingsoefeningen met focus

Ademhalingsoefeningen waarbij je je focus verlegt op iets anders dan op je ademhaling (een boom, plant, vogel etc.) zijn een effectieve manier om te ontspannen. Ademhaling moet autonoom gebeuren. Dit wil zeggen dat je er eigenlijk niet op moet willen letten.

Het lichaam moet het zelf kunnen. Door een focus te gebruiken op iets moois – maar daarbij wel goed en diep adem te halen (6 à 7 keer per minuut) – leer je je lichaam weer goed ademhalen.

Dromen en nachtmerries bij burn-out. En nu?

Om beter te gaan slapen, de negatieve cirkel te doorbreken, klachten te gaan accepteren en te gaan starten met herstel van burn-out, zijn bovenstaande argumenten ontzettend belangrijk. Elke stap in het herstelproces is cruciaal, en onderzoek naar dromen kan helpen om beter te begrijpen hoe ze invloed hebben op het herstel. Mensen kregen tijdens stressvolle periodes vaak dromen waarin ze worstelen met taken die ze niet onder controle kregen. Dromen bij burn-out is dus heel normaal en goed zolang het geen stressdromen of nachtmerries worden.

Als dit wel het geval is, is de kans van een negatieve vicieuze cirkel erg groot. Je blijft dan veel te lang hangen in een burn-out, waardoor de kans op blijvende klachten na een burn-out vergroot wordt!

We zijn van mening dat dit voorkomen moet worden.

Veelgestelde vragen

Referenties