Veel mensen zijn bekend met het fenomeen stress. Het is een breed gedragen begrip in de maatschappij en iedereen heeft er wel eens last van. Toch is het een aandoening waar veel mensen heel lichtzinnig over denken. Veel mensen denken dat stress over het algemeen niet heel veel kwaad kan. Dit is echter een grove misvatting. Stress kan namelijk voor veel problemen zorgen.
In deze jachtige maatschappij waarin wij leven is het dan ook iets wat meer voorkomt dan ooit. Om die reden is het dan ook belangrijk om er aandacht aan te besteden. Wat is stress precies? Wat zijn de gevolgen van stress? Zijn er ook manieren om stress op te lossen?
Dergelijke vragen zullen in dit artikel worden beantwoord. Dit onderwerp is relevanter dan ooit en daarom is het ook belangrijk dat hier veel aandacht aan wordt besteed. We zien stress namelijk overal om ons heen. Het fenomeen burn-out is een begrip geworden dat tegenwoordig iedereen kent. Iedereen in Nederland kent wel iemand die een burn-out heeft gehad, of die tegen een burn-out is aangelopen.
Een burn-out is over het algemeen altijd een gevolg van stress. In dit artikel zullen verschillende vormen van stress worden behandeld, en de eventuele gevolgen die met een burn-out gepaard kunnen gaan.
Maar allereerst zullen we een belangrijk verschil gaan uitlichten tussen gezonde stress en ongezonde stress. Hier is namelijk een belangrijk onderscheid in te ontwaren.
Verschil gezonde stress en ongezonde stress
Gezonde stress? Het klinkt misschien raar, maar toch bestaat het. Veel mensen hebben geen idee waar ze aan moeten denken bij gezonde stress, maar ongetwijfeld heb je het wel eens meegemaakt. Gezonde stress is namelijk een natuurlijk proces van het lichaam, dat ervoor zorgt dat jij als individu beter gaat presteren. In welke situaties komt dat voor? Dit kan in verschillende situaties voorkomen, maar over het algemeen komt het voor wanneer mensen ‘on the spot’ worden gezet.
Gezonde stress
Hierbij kun je denken aan het geven van een presentatie. Veel mensen vinden een presentatie geven best wel eng. Je staat namelijk volledig in de aandacht en dit zorgt ervoor dat je je erg bekeken voelt. Bovendien spoken er dan over het algemeen ook nare gedachten door je hoofd. Ga ik falen? Ik hoop dat het goed gaat! Straks vergeet ik mijn tekst. Dergelijke zaken kunnen allemaal door je hoofd spelen. Dit is dus een vorm van stress. Vaak gaat je hartslag ook nog eens extra omhoog. Over het algemeen ben je wat scherper dan normaal
Dit is zeker bij een presentatie belangrijk omdat je dan beter kan presenteren. Het zorgt ervoor dat je scherper bent. Misschien heb je het volgende ook wel eens meegemaakt. Je bent heel erg moe. Je bent totaal niet scherp. Maar dan kom je in een zenuwslopende situatie en die moeheid verdwijnt als sneeuw voor de zon. Dat is een typische vorm van stress. Je bent dan ineens alert.
Ongezonde stress
Bij gezonde stress, moet de stress over het algemeen weer verdwijnen wanneer de spannende situatie is afgelopen. Dit is dan ook het essentiële verschil met ongezonde stress. Bij ongezonde stress is de stress over het algemeen langdurig. De klachten zijn dan ook langdurig. Op de lange en korte termijn kan dit heel ongezond zijn. In dit artikel zal voor nu de aandacht worden gericht op ongezonde stress.
Kip of ei?
Veel lichamelijke en psychische klachten worden veroorzaakt door stress. Echter, veel lichamelijke klachten zorgen ook weer voor stress. Tel daarbij op dat het één het ander ook weer beïnvloedt en het overzicht dreigt steeds waziger te worden. Het laat direct zien dat de oplossing van stress tweeledig is: deels lichamelijk/ fysiek en deels mentaal/ psychisch.
Je kunt dus nooit volledig zeggen dat iets ’tussen de oren’ zit. Anderzijds kun je nooit zeggen dat iets puur lichamelijk is.
Voorbeeld: Je hebt een wond aan je been dat onstaan is uit een simpel ongeval. Normaal gesproken herstel je hiervan en ben je ermee klaar. Uit onderzoek blijkt dat het hebben van stress dit herstelvermogen behoorlijk beïnvloedt. Het herstellen van de wond duurt zodoende dus langer.
Anderzijds is ook gebleken dat mensen met stress veel meer ‘domme’ ongelukjes hebben. Iets dat normaal gesproken net goed gaat, gaat nu net mis.
Het verdiepen in dit kip of ei verhaal is niet nodig. Wat als een paal boven water staat is dat het verminderen van ongezonde stress voor iedereen zinvol is!
Lees ook: Stress management: leer goed omgaan met stress (de 4 basisvaardigheden)
Hartklachten door stress
Veel mensen zijn hier niet van bewust, maar hartklachten zijn een sterke stress-indicatie. Soms zijn mensen niet bewust van het feit dat ze stress hebben. Daarom is het altijd belangrijk om naar de symptomen te kijken. Het kan namelijk ook zo zijn dat je de stress-symptomen gaat verdringen en onderdrukken. Hartklachten geven echter een goede indicatie van mogelijke stress bij een individu weer.
Maar waar moet je dan zoal aan denken? Een bekende hartklacht die je kunt hebben is een stekende pijn bij je hart. Je borst kan daardoor erg pijnlijk zijn. Veel mensen vinden dit zeer beangstigend, want het kan zijn dat ze het ervaren als een hartinfarct of iets dergelijks. Dit behoort natuurlijk ook tot de mogelijkheden, maar in de meeste gevolgen heeft het met stress te maken. Mocht je hier echter last van hebben, dan is het niet onverstandig om misschien aan afspraak met de huisarts te maken.
Zeurende pijnen op de borst
Niet alleen een stekende pijn is het gevolg van stress, maar ook een zeurende pijn op de borst die aanhoudt kan een vorm van stress zijn. Merk je dat je daar regelmatig last van hebt? In dat geval is het verstandig om niet te aarzelen en snel actie te ondernemen. Je moet dan snel van je stress af zien te komen. Probeer dan altijd de oorzaken te vinden. Misschien heb je het wel heel druk op je werk. Misschien is het zo dat er problemen zijn in je relatie. Probeer precies na te gaan wat de stress veroorzaakt en pak dit zo snel mogelijk aan. Op die manier kun je de stressklachten zien te reduceren.
Ook andere vormen van spanning op de borst kunnen op stress duiden. Denk daarbij bijvoorbeeld aan benauwdheid, moeite met ademen en dergelijke. Let wel: dergelijke klachten kunnen ook op iets anders duiden. Maar komt uit onderzoek naar voren dat er voor de rest niets aan de hand is? In dat geval kan het de stress zijn. Onderneem dan zo snel mogelijk actie. Soms heb je hier professionele hulp bij nodig.
Een burn-out door stress
Zoals reeds even in de inleiding werd vermeld, kan stress ook een burn-out veroorzaken. Dit is een ernstig probleem. Mocht je veel stress hebben en denk je tegen een burn-out aan te lopen? In dat geval is het belangrijk om naar de symptomen van een burn-out te kijken. Op die manier kun je snel actie ondernemen en een beginnende burn-out misschien nog stoppen.
Met een burn-out is het namelijk zo dat hoe eerder je erbij bent, hoe beter de schade over het algemeen beperkt kan blijven. De symptomen kunnen zich zowel lichamelijk uiten alsook psychisch.
Een burn-out herken je aan de symptomen
Download hier gratis het uitgebreide E-book:
Lichamelijke gevolgen door stress
De lichamelijke gevolgen die kunnen opspelen bij stress, komen enigszins overeen met de reguliere symptomen die je kunt krijgen van burn-out. Denk daarbij aan de reeds besproken hartkloppingen. Maar ook hoofdpijn en buikpijn zijn gevolgen van stress. Het lastige is dat dit vrij algemene klachten zijn. Iedereen heeft namelijk wel eens last van zijn buik.
Om die reden is het dan ook moeilijk om deze klachten snel te herkennen. Het is dan ook vaak een culminatie van lichamelijke en psychische klachten, waardoor de diagnose burn-out sneller gesteld kan worden.
Benauwdheid en slapeloosheid
Andere lichamelijke gevolgen die kunnen opspelen zijn bijvoorbeeld benauwdheid en slapeloosheid. Heb je bijvoorbeeld vaak moeite met ademen? En slaap je over het algemeen ook heel slecht? Dit kunnen dan in beide gevallen symptomen van een burn-out zijn. Actie ondernemen is dan ook verstandig in dergelijke situaties.
Ook een algemene vermoeidheid is een sterke indicatie van een burn-out. Zeker wanneer je vermoeid bent zonder aanwijsbare reden. Iedereen is namelijk wel eens vermoeid. Dit hoeft over het algemeen geen probleem te zijn. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door slecht slapen. Of wanneer je bijvoorbeeld heel intens gesport hebt. Of omdat je in een drukke periode in je leven zit.
Maar mocht de vermoeidheid langdurig aanhouden en is er geen duidelijke indicatie voor te geven? In dat geval kan het te maken hebben met een stress
Lichamelijke klachten door stress:
- Buikpijn
- Hoofdpijn
- Allergieën
- Drukkend gevoel op de borst
- Oververmoeidheid
- Hoge bloeddruk
- Misselijkheid
- Slapeloosheid
Psychische gevolgen van stress
Niet alleen de lichamelijke, maar ook de psychische problemen kunnen een gevolg zijn van langdurige stress. Vaak gaan deze gepaard met de lichamelijke symptomen en vormen ze op die manier een totaalbeeld.
Een van de zaken die een gevolg zijn van stress is bijvoorbeeld onzekerheid. Dit komt veel voor bij mensen met een stress. Vaak hebben ze de angst dat ze het niet goed doen.
Neerslachtig
Iemand met een stress is bijvoorbeeld bang om fouten te maken op zijn werk. Ook in het dagelijks leven kan deze angst voorkomen. Bijvoorbeeld in thuissituaties. Heb ik het gas wel dichtgedraaid? Daarnaast is een algemeen neerslachtig gevoel ook een typisch gevolg van stress. Dit heeft bijna eenzelfde symptomen als die van een lichte depressie. Het kan zijn dat je nergens meer zin in hebt, of geen plezier meer haalt uit zaken die je vroeger hartstikke leuk vond.
Hoe kan deze neerslachtigheid zich dan concreet uiten? Dat is natuurlijk belangrijk om te weten, want neerslachtigheid is een vrij algemeen begrip. Aan de hand van het volgende voorbeeld wordt het misschien duidelijk. Stel dat jij je hele leven bijvoorbeeld veel plezier haalt uit het kijken naar films. Op een gegeven moment heb je echter veel stress en vind je films kijken niets meer aan. Dit kan dan te maken hebben met een stress. Je kunt niet meer genieten van zaken die je vroeger harstikke leuk vond.
Prikkelbaar
Ook prikkelbaarheid komt vaak voor. Zo kan het zijn dat mensen met langdurige stress heel snel boos worden. Dit komt omdat ze emoties niet meer in de hand hebben. Hierdoor kunnen ze zich heel naar en ongepast gedragen in situaties waarin dit niet noodzakelijk is. Ook paniekaanvallen en huilbuilen zijn typische gevolgen van langdurige stress. Stress kan dus heel ernstig zijn en om die reden moet je er altijd voor waken. Probeer er altijd op tijd bij te zijn, zo reduceer je de kans op echte grote problemen.
Professionele hulp inschakelen is over het algemeen gewenst. Er zijn veel instanties die je hierbij kunnen helpen. Waarom zou je het wiel opnieuw gaan uitvinden, terwijl er mensen zijn die het herstelproces kunnen versnellen?
Heb je veel last van stress?
Zijn de gevolgen van stress steeds meer zichtbaar?
Voorkom een burn-out!
Bekijk hier: preventieve coaching
Psychische gevolgen van stress
Andere psychische gevolgen van stress zijn:
Obesitas door stress
Mensen met veel stress, hebben over het algemeen een groter risico op het krijgen van obesitas. Veel stress kan er namelijk voor zorgen dat je veel meer gaat eten. Dit is algemeen bekend. Dit is voor veel mensen een manier om met de stress om te gaan. Natuurlijk is dit zeer ongezond. Enerzijds is het hebben van stress al ongezond voor je lichaam, maar obesitas over het algemeen is ook zeer ongezond. Obesitas verhoogt namelijk het risico aanzienlijk op ernstige hart- en vaatziekten. Mensen met obesitas hebben dan ook een veel grotere kans om vroegtijdig te sterven.
Ook is er meer risico op het krijgen van kanker. Ook dit mag dus niet worden onderschat. We leven tegenwoordig in een stressvolle maatschappij met veel mensen die overgewicht hebben. Ook bij kinderen komt dit regelmatig voor. Het is daarom ook altijd verstandig om daar op een goede manier mee om te gaan. Want niemand wil natuurlijk zien dat zijn of haar kind ongezond is. Zelf moet je als ouder dan natuurlijk ook het goede voorbeeld geven.
Lees ook: Obesitas door stress
Verminderd sociaal leven en eenzaamheid
Niet alleen psychische en lichamelijke aandoeningen kunnen de gevolgen zijn van stress, maar ook een verminderd sociaal leven kan een gevolg zijn. Mensen met veel stress trekken zich vaak terug in hun eigen veilige omgeving. Bovendien kan de neerslachtigheid ervoor zorgen dat ze weinig behoefte hebben aan sociaal contact. Dit resulteert er dan in dat die mensen kunnen vereenzamen. Dit kan bijvoorbeeld rustig beginnen, maar uiteindelijk compleet uit de hand lopen.
Misschien zit je wel bij een sportclub en heb je daar veel sociale contacten. Aangezien je je neerslachtig voelt, kan het dan zo zijn dat je plots geen zin meer hebt om daar heen te gaan. Dat betekent dat die sociale contacten op die manier snel kunnen verwateren. Soms sluiten mensen zich ook af van familieleden en dergelijke. Dan heb je echt de poppen aan het dansen. Een sociaal isolement is dan niet uitgesloten. Het is dan ook weer lastig om daar uit te komen. Heb je het gevoel daar last van te hebben? Misschien is het dan verstandig om hulp te zoeken.
Lees verder over eenzaamheid
Je herkent stress. Wat nu?
Stress kan over het algemeen dus veel nare gevolgen hebben. Hopelijk heeft dit artikel je iets bewuster gemaakt. Om stress te verhelpen, is het van belang om het probleem bij de wortel aan te pakken. De oorzaak aanpakken is namelijk belangrijker dan de gevolgen aanpakken. Wanneer de oorzaken van stress verdwijnen, is de kans groot dat de gevolgen ook een stuk sneller zullen verdwijnen. En wie wil nou niet een heerlijk stressvrij bestaan hebben?
Gerelateerde artikelen
- Uitvallende ledematen (conversiestoornis) door stress of burn-out – Wat doe je er aan?
- Trillen en beven: wat is de oorzaak? Wat is het verband met stress?
- Gevoelig voor de mening van een ander? – Omgaan met kritiek kan je leren!
Hulp bij stress en een burn-out
Het verminderen van stress en het herstellen van een burn-out is geen sinecure. Heb je ondersteuning nodig, dan kan je op onze hulp rekenen. Onze coaches zijn allemaal gespecialiseerd in jouw problematiek. Door hun jarenlange ervaring kunnen ze samen met jou werken aan jouw herstel. Van het resultaat van onze 1-op-1 coaching heb jij je leven lang plezier!
Bekijk ons aanbod voor:
