Het leven na een burn-out is vaak een stuk lastiger als gedacht. Tijdens een burn-out heb je de wil om weer beter te worden. Niet zo gek als je beseft dat je helemaal leeg bent en geen enkele puf hebt uit je stoel te komen en iets te gaan doen. Wanneer je je dieptepunt in een burn-out bereikt hebt kun je weer afzetten op weg naar een herstel.
Bij de een duurt het herstel gemiddeld zeven maanden, waar bij de ander twee jaar nodig heeft, maar in elk geval wenst iedereen weer beter te worden en gewoon aan het dagelijks leven mee te kunnen doen. Het herstel na een burn-out duurt lang. Je zal soms moedeloos gedacht hebben dat je je nooit meer beter gaat voelen.
Langzamerhand krijg je toch meer energie en heb je meer goede dagen. Je pakt je leven stukje bij beetje weer op, maar hoe zorg je ervoor dat je niet terugvalt? Je wilt niet in je oude valkuilen stappen. De balans tussen je verstand en gevoel terugkrijgen na een burn-out kost tijd en energie.
Het dieptepunt van een burn-out
Veel mensen ervaren een dieptepunt wanneer ze burn-out gaan. Dit gebeurt doordat het lichaam dan zijn grenzen op een hardhandige manier aangeeft. Het zegt dan: Stop! Het kan nu echt niet meer verder’.
Ervaringsverhalen:
‘Ik kwam overgevend op mijn werk aan, gaf over in de wc en probeerde toch de vergadering deel te nemen. Zweet kwam uit alle poriën en ik kreeg echt helemaal niks meer mee. Ik moest me ziekmelden, maar zelfstandig naar huis rijden bleek niet meer mogelijk’
’s Nachts werd ik wakker met hevige hartkloppingen. Ik raakte compleet in paniek en al snel stond er een ambulance naast mijn huis. Een week later kwam ik van de hartbewaking af. Het was kantje boord zei de verpleger. Mijn lichaam was op, leeg en mijn herstel heeft 2 jaar geduurd’
Lees hier meer ervaringen met burn-out.
Na het dieptepunt (zoals hierboven omschreven) start de weg naar herstel. Die gaat vaak met ups en downs. Keer op keer wordt er toch weer over een grens gegaan en wordt iemand weer een eindje teruggeworpen in het hersteltraject.
Klachten tijdens het herstellen van een burn-out
Veel voorkomende klachten tijdens herstel:
- Lichamelijke uitputting
- Angst en paniek (bijvoorbeeld tijdens autorijden)
- Angst om weer moe te worden
- Hoofdpijn/ migraine
- Hevige stressklachten
- Twijfel en piekergedachtes
- Et cetera
Hoe weet je dat je volledig hersteld bent van burn-out?
Dit doe je door de symptomen goed in de gaten te houden
Download hiervoor ons E-book: Symptomen burn-out
Blijvende klachten na burn-out
Het gebeurt regelmatig dat mensen blijvende klachten houden na een burn-out.
Het lichaam reageert over-alert om nogmaals een burn-out te voorkomen. Zo kan het zijn dat veel paniek en angstgevoelens terugkomen in bepaalde situaties. Soms gaat dit pas na jaren weer over, soms slijt het nooit.
In mijn eigen geval heeft het jaren geduurd voordat ik weer volledig durfde te sporten. Desalniettemin lukken sommige sporten nog steeds niet. In dit geval is dat niet zo spannend: er zijn zat andere sporten die ik wel durf en prima kan doen.
Lees ook: Een levensdoel schrijven
Waarom duurt het herstel zo lang?
Van alle werkgerelateerde psychische klachten duurt het herstel van een burn-out het langst. Na een jaar functioneer je meestal wel weer, maar het echte herstel kan soms wel jaren duren. Je reserves zijn helemaal opgeraakt en je lichaam is in een soort noodtoestand geraakt. Je hebt een herstelschuld. Het duurt lang voordat je hier weer bovenop bent. Veel voorkomende klachten tijdens de herstelperiode zijn stressklachten, angst voor een terugval, moeheid en piekeren.
Lees ook: waarom duurt een burn-out zo lang?
Gedragsverandering na een burn-out
Er zal wat moeten veranderen wanneer je hersteld bent, maar dat kost moeite. Vaak hangt een groot deel van eigenwaarde aan alle prestaties die je voor de burn-out neerzette. Je kon alles en werkte altijd maximaal. Het continu presteren op 120% zorgde ervoor dat je burn-out ging. Toch gaf dat presteren je vaak een goed gevoel. Mensen kenden je en bewonderden je hierom.
Hoewel je ontzettend vaak tegen je eigen grenzen bent aangelopen, is het ontzettend lastig om nu op maximaal 100% (overigens ben je op maximaal 70% vele malen effectiever) te gaan presteren.
“Herstellen van een burn-out voelt als het opblazen van een reeds gebruikte ballon. Zolang die niet weer helemaal opgeblazen staat voelt het alsof hij niet vol is”
Lees ook: waarom veranderen zo lastig is
Bang om terug te vallen
Iedereen die een burn-out heeft gehad, kent het angstgevoel om terug te vallen. Dat is niet zo wonderlijk, want 20 tot 30% van de mensen krijgt te maken met een terugval. Dit maakt dat je niet naar je lichaam durft te luisteren. Er is een aantal dingen waar je op kunt letten bij je herstel. Het is vooral belangrijk om niet te snel weer aan het werk te gaan. Je voelt misschien de druk om weer te beginnen. Zeker als je steeds meer goede dagen hebt. Dat betekent echter nog niet, dat je voldoende hersteld bent om het werkzame leven weer aan te kunnen. Als je weer mondjesmaat gaat werken en thuis vervolgens alleen maar in bed kan liggen, ben je er echt nog niet.
Lees ook: terugval bij burn-out
Koester je goede dagen
Het is fijn als je weer langzaam opklautert en je weer beter gaat voelen. Je zult al snel de neiging hebben om te veel te gaan doen. Als je een goede dag hebt, heb je meteen het gevoel dat je van alles in moet halen, niet alleen op werkgebied. Je moet je huis schoonmaken, afspreken met die vriend of vriendin die je verwaarloosd hebt. Daar gaat het mis. Je bent er nog niet en na zo’n intensieve dag moet je weer herstellen, zodat je niets hebt aan de reserves die je tijdens goede dagen opbouwt. Deze reserves heb je nodig om volledig te kunnen herstellen. Koester je goede dagen, maar doe niet veel meer dan op een mindere dag. Bouw een dagelijkse routine op en houd je daaraan. Dit doe je misschien eerst meer op basis van verstand, maar als je ervaart dat dit je goed doet, zal je de balans ook steeds meer op gevoel vinden. Word ook niet te voorzichtig, want die balans vinden leer je ook met vallen en opstaan.
Geloof in jezelf
Net als bij iemand die moet herstellen van een lichamelijke ziekte en bij elk pijntje denkt dat het weer mis is, kan dit bij herstel na een burn-out ook het geval zijn. Elke keer dat het wat minder gaat, ben je weer bang dat je in een burn-out terecht komt. Blijf geloven in je herstel. Een beetje gas terugnemen kan genoeg zijn om de draad weer op te pakken. Praat hier ook met je werkgever over. Veel werkgevers staan er helemaal niet bij stil, dat het echte herstel een stuk langer duurt.
Met jezelf aan de slag
Een burn-out ontstaat niet zomaar. Naast werkgerelateerde factoren, zijn er ook factoren die te maken hebben met je persoonlijkheid waardoor je een burn-out gekregen hebt. Ook privé kunnen er factoren zijn die hebben bijgedragen aan het ontstaan van je burn-out. Het is dus van belang dat je met al deze factoren aan de slag gaat.
Op je werk kan het gaan om een te hoge werkdruk, een slechte werksfeer en te hoge verwachtingen. Het klinkt misschien vreemd, maar het risico op een burn-out, of eigenlijk bore-out is er ook als je niet tot je recht komt in je werk en er te weinig van je verwacht wordt. Denk dus na wat je in je werk anders zou willen en ga hiermee aan de slag.
Mensen die perfectionistisch zijn en moeilijk grenzen kunnen stellen hebben een groter risico op een burn-out. Een grote mate van loyaliteit speelt hierbij ook vaak een rol. Als je daarbij ook nog eens heel betrokken bent en moeite hebt met hulp vragen, loop je een behoorlijk risico dat je op een gegeven moment over je grenzen heen gaat. Leg de lat voor jezelf niet te hoog, fouten maken mag. Niet alles hoeft perfect te zijn.
Nieuwe vaardigheden aanleren
Om te herstellen van een burn-out doe je er goed aan om vaardigheden aan te gaan leren als:
- Grenzen aangeven en bewaken
- Nee zeggen
- Assertiviteit
- Communicatie
Maar nog beter is het om te gaan kijken naar je eigen strenge normen en waarden:
- Wat is de reden ervan dat je vindt dat je altijd maar 120% moet geven?
- Waarom heb je zoveel discipline dat je jezelf helemaal uitgeput hebt?
- Heb je in de gaten dat het anderen naar de zin maken ervoor zorgt dat je eigen sterke eigenschappen ondersneeuwen?
Je er in verdiepen in wat jou maakt als mens, wie je bent, wat je bijzonder maakt en waar je juist energie van krijgt, zullen ervoor gaan zorgen dat je ballon op een gezonde wijze weer gevuld gaat worden.
Gevolg hiervan is dat je niet alleen vele malen effectiever bent, maar ook een hoop gelukkiger. Op het moment dat je je ballon weet te vullen met gezonde, inspirerende activiteiten en goede balans weet te houden tussen inspanning en (emotioneel) herstel, kun je pas zeggen dat je blij bent dat je een burn-out hebt gehad.
Lees ook de kern van herstel van burn-out: Autonomie
Waar krijg je energie van?
Eén van de oorzaken van een burn-out kan zijn, dat je te veel dingen doet waar je geen energie van krijgt. Het helpt als je dingen doet waar je goed in bent en waar je energie van krijgt. Je bent daardoor een stuk effectiever en ook gelukkiger. Mensen die moeite hebben met ‘nee’ zeggen lopen een groter risico op een burn-out. Zeg dus eens wat vaker ‘nee’. Sta er eerst bij stil of je er energie van krijgt of dat het je juist energie kost. Dat geldt zowel op je werk als privé. Wil je echt naar die verjaardag? Die opdracht op je werk past die echt bij je kwaliteiten? Is het vrijwilligerswerk in combinatie met je andere verplichtingen niet te veel? Kom wat meer voor jezelf op en vind de juiste balans tussen werk en privé.
Veranderd door burn-out?
Op het moment dat iemand alleen maar herstelt van zijn burn-out, en niet inziet dat hij dingen anders moet doen plus andere vaardigheden zal moeten aanleren om opnieuw een burn-out te krijgen, heeft coaching geen nut. Structurele stappen zijn genoodzaakt om je echt verder te helpen
Realiseer je wel: De aard van het beestje ga je niet veranderen. Je kunt wel vaardigheden aanleren om beter met je zelf om te gaan.
Jouw thuis hoort het rustmoment te zijn in jouw leven. De plek waar jij jezelf kunt zijn en waar je kunt ontspannen. De strijd tegen een burn-out begint dus thuis!
Lees ook: een 2e burn-out voorkomen
Terugkeer op het werk
Velen die herstellende zijn van een burn-out ervaren moeilijkheden als ze terugkeren in hun oude werksituatie. Niet omdat je niks geleerd heeft, maar omdat de omgeving je kent, en dus dezelfde prestatie van jou verwacht, van voor de Burn-out.
Het is verstandig om vooraf te bedenken dat de die ambitie die je altijd heeft gehad niet meer volledig waar kunt maken.
Lees ook: re-integratie na burn-out
Let op: Herstel jij niet volledig van burn-out?
Hou je specifieke angstklachten en burn-out symptomen?
Blijf daar dan niet mee lopen, volledig herstel is mogelijk!
Bekijk: coaching voor burn-out
Veranderen van werkgever na burn-out
Voor sommigen is dit de reden om te veranderen van werkgever na een burn-out.
Anderen grijpen deze mogelijkheid aan om echt te gaan doen wat ze leuk vinden/ of altijd al hadden willen doen
Lees ook: Weten wat je wilt. Broodnodig!
Vraag hulp!
Met deze tips kan je zelf aan de slag, maar één van de tips kan je ook meteen in de praktijk brengen. Vraag professionele hulp. Ook een coach kan je helpen om met de angst voor een terugval om te gaan en weer op je gevoel en je lichaam te vertrouwen. Onze coaches hebben veel ervaring met herstel na een burn-out. Je leert nieuwe vaardigheden en kijkt naar je eigen strenge normen en waarden. We werken samen aan het vinden van de juiste balans tussen verstand en gevoel, zodat je weer vol vertrouwen de toekomst tegemoet gaat.
Misschien heb je het gevoel dat je nog niet helemaal hersteld bent van jouw burn-out, of ken je iemand die nog regelmatig kampt met de gevolgen van een burn-out.
Persoonlijk zou ik het zonde vinden als jij (of hij/zij) hiermee rond zou blijven lopen. Gun jezelf (of hen) een mooier leven na een burn-out
Lees ook: waarom duurt burn-out herstel zo lang?
Bekijk ons aanbod voor:
Nicolas
op 15 February 2018Ruud Meulenberg
op 20 February 2018Jose
op 21 February 2018Ruud Meulenberg
op 22 February 2018Olav
op 2 April 2018Ruud Meulenberg
op 3 April 2018Marissa
op 11 February 2019Ruud Meulenberg
op 13 February 2019Mark
op 26 November 2019sonja
op 12 June 2018Latifa
op 9 April 2018Ruud Meulenberg
op 11 April 2018Lisa
op 23 May 2018Ruud Meulenberg
op 29 May 2018Tom
op 14 June 2018Ruud Meulenberg
op 19 June 2018Nanette
op 15 July 2018Ruud Meulenberg
op 18 July 2018Mirelle
op 2 August 2018Ruud Meulenberg
op 27 August 2018Yvonne
op 26 August 2018Ruud Meulenberg
op 27 August 2018Felix
op 14 September 2018Ruud Meulenberg
op 18 September 2018Diana
op 19 December 2018Ruud Meulenberg
op 20 December 2018Diana
op 20 December 2018Ruud Meulenberg
op 27 December 2018Roos
op 27 December 2018Ruud Meulenberg
op 29 December 2018Ron
op 31 January 2019Ruud Meulenberg
op 13 February 2019Eliza
op 1 April 2019Ruud Meulenberg
op 1 April 2019Hans
op 8 April 2019Ruud Meulenberg
op 14 April 2019Anne
op 20 May 2019Ruud Meulenberg
op 21 June 2019Corrie
op 5 August 2019Ruud Meulenberg
op 7 August 2019Peter
op 25 September 2020Ruud Meulenberg
op 25 September 2020