Een manische depressie is een ernstige stoornis. Bij deze bipolaire stoornis zijn er perioden dat je heel vrolijk kunt zijn, maar andere perioden ben je juist depressief. De episoden en symptomen wisselen elkaar namelijk af. Er komen verschillende symptomen om de hoek kijken bij iemand die manisch-depressief is. In manische perioden kun je heel opgewerkt, druk, euforisch en gehaast zijn. Maar in de depressieve perioden kun je jezelf somber en neerslachtig voelen. In dit artikel kom je meer te weten over een manische depressie en de symptomen.
Wat is een manische depressie?
Iemand die manisch-depressief is toont afwijkende emoties. Een andere term voor manische depressie is bipolaire stoornis. Dit is een psychische aandoening. Er treden buitengewone stemmingswisselingen op. De ene dag kan iemand zich de hele dag verdrietig voelen en niet meer uit bed willen komen. De andere dag barst iemand die manisch-depressief is van de energie. Een manische periode kan zich uiten in onrust en drukte in het hoofd. Maar ook woedeaanvallen en agressie kunnen voorkomen tijdens een manische periode.
De stoornis komt bij maar één procent van de Nederlanders voor [1]. De diagnose wordt meestal voor het 65ste levensjaar gesteld. De stoornis is niet bij iedereen even ernstig. Vanaf je 25ste levensjaar kan de stoornis het sterkst tot uiting komen.
Waardoor wordt iemand manisch-depressief?
Meestal is een erfelijke basis de oorzaak. Er is een kans van ongeveer 15% dat je zelf ook te maken krijgt met een manische depressie als iemand het in je directe familie ook heeft. Stress, drugsgebruik, slaaptekort en een burn-out kunnen in sommige gevallen ook een bipolaire stoornis veroorzaken. Als je denkt dat het in de familie zit kun je door een DNA-onderzoek achterhalen of je een risicogroep vormt. Stressfactoren zoals een relatiebreuk, scheiding of overlijden kunnen ervoor zorgen dat iemand manisch-depressief wordt.
Je hebt bovendien een grotere kans op het krijgen van de stoornis als het al in je familie voorkomt in combinatie met diverse stressfactoren. Naast negatieve stress kan ook positieve stress zoals een verhuizing, geboorte of huwelijk een risico vormen voor een bipolaire stemmingsstoornis. Daarnaast werken psychosociale factoren de stoornis soms in de hand. Zoals verwaarlozing tijdens de jeugd, eenzaamheid en een onveilige hechting met een van de ouders.
Wat zijn de symptomen van manisch-depressief zijn?
Er liggen verschillende symptomen ten grondslag aan een depressie met manische episoden. De symptomen kunnen per persoon verschillen. De een zal minder vaak manisch of depressief zijn dan de ander. Sommigen hebben continue last van stemmingswisselingen die het dagelijkse leven zo erg belemmeren dat normaal functioneren lastig wordt.
De symptomen die bij een manische periode kunnen horen zijn als volgt:
- Een enorme drukte in je hoofd en een sterk gevoel van eigenwaarde;
- Psychoses en wanen;
- Prikkelbaar zijn. Je kunt impulsief gaan reageren zonder na te denken;
- Een gevoel van grootheidswaan;
- Je kunt heel veel gaan praten;
- Bepaalde gedachten die je snel achterna lijken te jagen;
- Je bent snel afgeleid en kan jezelf moeilijk concentreren;
- Je kunt lichamelijke onrust ervaren, bijvoorbeeld door snelle bewegingen te maken;
- Je kunt ineens veel impulsieve activiteiten gaan ondernemen die bevrediging geven. Denk hierbij aan seks, geld uitgeven, uitgaan of drugs gebruiken;
- Problemen op sociaal vlak doordat je overdreven gedrag vertoont.
Bij de depressieve episode van de stoornis kun je de volgende symptomen ervaren:
- Neerslachtig en somber gevoel;
- Nergens zin in hebben (interesseverlies);
- Moeilijk kunnen slapen;
- Piekerende gedachten;
- Vermoeidheid;
- Onrust;
- Traag reageren;
- Moeite hebben met het nemen van een besluit;
- Er kunnen schuldgevoelens ontstaan;
- Een laag zelfbeeld;
- Veel gedachten die met de dood te maken hebben;
- Problemen in de sociale kring doordat het gedrag uit de hand loopt.
Hoe weet ik of ik manisch-depressief ben?
Je kunt de symptomen herkennen door een test te doen. Op de website van PsyQ [2] kun je een online zelftest doen om te achterhalen of je manisch-depressief bent. Ervaar je enkele symptomen? Dan kan de uitkomst een rede zijn om dit verder te laten onderzoeken door een psychiater of een behandeling aan te vragen met een verwijsbrief. De diagnose wordt gesteld op basis van de klachten en het vermoeden van de huisarts. Ook mensen uit de sociale omgeving kunnen worden gevraagd om aanwezig te zijn bij het gesprek. Deze kunnen ook vertellen of ze symptomen bij de patiënt opmerken.
Helaas blijft het lastig om deze stoornis vast te stellen omdat beide episoden zich voor moeten doen tijdens het onderzoek en er geen officiële meetinstrumenten voor deze stoornis beschikbaar zijn. Als de huisarts een bipolaire stoornis vermoedt kan hij je doorverwijzen voor een passende behandeling bij een specialist.
Burn-out of een depressie?
Als je depressief bent heb je meer kans om een burn-out te ontwikkelen en andersom. Er is in dit geval zoveel sprake van stress dat het lichaam signalen afgeeft van emotionele overbelasting. Er zijn heel veel soorten stressfactoren die een burn-out uit kunnen lokken. Bovendien wordt een depressie soms met een burn-out verward. Dit ligt in het feit dat de symptomen nogal veel op elkaar lijken. Mensen met een burn-out zijn fysiek uitgeput en prikkelbaar.
Wil je dat wij je helpen?
Wij staan voor je klaar met een team van ervaren coaches. Onze coaches zijn actief in heel Nederland. In de afgelopen jaren hebben we duizenden mensen geholpen.
Ze kunnen emotionele uitbarstingen hebben en hebben een lagere bekwaamheid. Dit betekent dat mensen met een burn-out niet goed meer kunnen functioneren en hun werk niet (goed) meer kunnen uitvoeren. Problemen op de werkvloer, werkdruk en weinig zelfvertrouwen kunnen leiden tot een burn-out. Naast depressie gerelateerde klachten hebben mensen met deze aandoening soms veel tegenzin om naar het werk te gaan. Ze kunnen erg negatief tegen hun baan aan gaan kijken. Soms staan ze volledig op slot en hebben ze geen energie meer om activiteiten te gaan ondernemen.
Ik ben manisch-depressief, hoe kan ik genezen?
De behandeling voor iemand die manisch-depressief is kan erg verschillen. De ene heeft veel meer wisselende episodes in zijn leven gehad dan de ander. Er zijn enkele behandelingen mogelijk waarin onderscheid wordt gemaakt in de volgende behandelmethodes:
- Behandeling tijdens de acute fase
- Behandeling die tijdens de onderhoudsfase als terugvalpreventie wordt gegeven.
Het doel is dat je zelf de bipolaire stoornis weer onder controle kunt houden en je regie terugkrijgt over je leven. Ondanks dat de stoornis niet te genezen is, kun je er wel weer plezier in het leven ervaren. Coaching en psycho-educatie kunnen helpen om de manische depressie onder controle te krijgen. De twee episoden wisselen elkaar meestal sterk af.
Mensen met deze aandoening kunnen leren om beter onderscheid te maken tussen een manie en een depressie. Door gesprekken met een coach, psycholoog of psychiatrische verpleegkundige kun je bewust worden van je episoden en hier leren beter mee om te gaan. Je kunt op deze manier leren om je problemen te ordenen en zelf oplossingen te bedenken.
Een andere mogelijkheid is cognitieve gedragstherapie (CGT). Je kunt hierbij je gedachtegang om leren buigen. Elke handeling, emotie en gedachte is met elkaar verbonden. Op deze manier kun je snel een manische of depressieve episode leren herkennen en hierop inspelen.
Verder kan ACT (acceptatie en commitment therapie) helpen om je negatieve emoties om te zetten in positievere emoties. Dit leer je door de emoties te accepteren en hier bewust van te worden. Door ze te accepteren merk je vanzelf dat ze naar de achtergrond verdwijnen.
Een andere goede therapie is IPSRT. Dit is een combinatietherapie van Interpersoonlijke Psychotherapie en Sociaal Ritme Therapie. Dit zijn groepsbehandelingen die twee uur per keer duren. De behandeling zorgt voor structuur in het leven van de patiënt. Ook wordt er structuur in het sociale leven van de patiënt gebracht. Een goede aanvulling hierop is gesprektherapie. Tijdens de therapie kan de patiënt ervaringen delen over het leven met de aandoening en ervaringen van andere lotgenoten aanhoren. De gesprekken zorgen voor meer inzicht in de stoornis en meer positieve emoties doordat de patiënt zijn verhaal kwijt kan.
Als de klachten zeer ernstig zijn moet de patiënt soms worden opgenomen in een psychiatrische behandelkliniek. Dit is meestal het geval als de patiënt suïcidaal blijkt te zijn of een gevaar vormt voor zichzelf en anderen in zijn omgeving. Verder kan er medicatie worden gegeven als de klachten ernstig zijn. Sterke episoden kunnen met lithium worden behandeld en worden onderdrukt.
Wat kun je zelf doen?
Bij ernstige klachten is het belangrijk om hulp te zoeken. Bovendien kunnen rust, structuur en voldoende sociale contacten helpen om de stoornis te verminderen. Iemand die manisch-depressief is, geneest nooit volledig. Wel kun je ervoor zorgen dat je toch een welvarend leven kunt lijden door minder last te krijgen van de stemmingswisselingen. Als je activiteiten gaat ondernemen, voldoende sociale steun krijgt en stabiliteit in je leven brengt verminderen de klachten soms al aanzienlijk.
Verder kun je het verhaal van je stoornis delen met mensen die ook een chronische depressie hebben.
Hulp bij burn-out en stress
Het verminderen van stress en het herstellen van een burn-out is geen sinecure. Heb je ondersteuning nodig, dan kan je op onze hulp rekenen. Onze coaches zijn allemaal gespecialiseerd in jouw problematiek. Door hun jarenlange ervaring kunnen ze samen met jou werken aan jouw herstel. Van het resultaat van onze 1-op-1 coaching heb jij je leven lang plezier!
Bekijk ons aanbod voor:
Veelgestelde vragen
Bronnen
- Herseninstituut.nl – BIPOLAIRE STOORNIS – gevonden op 25-08-2022
Link naar pagina op herseninstituut.nl - PsyQ.nl – Bipolaire stoornis – gevonden op 25-08-2022
Link naar pagina op psyq.nl
