Dit is nou niet per se een woord waar we iedere dag bij stilstaan. Toch is het iets wat ons allemaal beïnvloedt, of we het nu doorhebben of niet. Oxytocine, ook wel het knuffelhormoon genoemd, is een hormoon dat positieve effecten op ons heeft.

Aan wat voor effecten moet je dan eigenlijk denken, en is het iets om je zorgen om te maken? Of is het juist iets waar we wat mee kunnen? In dit artikel willen we je graag laten zien wat het inhoudt, wat het met je doet en wat je eraan kunt hebben.

Wat is het knuffel hormoon oxytocine?

Voordat je weet wat je eraan hebt, is het goed om te weten wat oxytocine eigenlijk is. Het is een lichaamseigen hormoon – officieel een neuropeptide genoemd – dat wordt geproduceerd door een klier in de hersenen, de hypofyse.

Het hormoon werd in 1909 ontdekt door farmacoloog Henry Dale, die er achter kwam dat een bepaalde stof uit menselijke hersenen weeën kon opwekken bij zwangere katten. Niet een combinatie waar je snel aan zou denken, maar dankzij hem weten we nu meer over de werking van ons lichaam. Jarenlang werd oxytocine het zwangerschapshormoon genoemd, omdat Dale het Griekse woord voor “snelle geboorte” ervoor gebruikte.

In de jaren zeventig werd ontdekt dat het meer is dan alleen maar een hormoon. Oxytocine is namelijk ook een neurotransmitter, die een rol speelt bij allerlei sociale contacten die te maken hebben met plezier. Hierbij kun je onder andere denken aan een sterke band tussen moeder en kind, vriendschappen maar ook romantische en seksuele interacties.

Vanwege het hoge ‘zorgzame’ karakter ervan, wordt het ook wel het knuffelhormoon genoemd. Het wordt namelijk aangemaakt bij positieve aanraking en knuffels.

Knuffel hormoon oxytocine wordt aangemaakt door positieve aanrakingen

De functie van oxytocine in ons lichaam

Wanneer we een hoog niveau aan oxytocine hebben, wordt dit in verband gebracht met gevoelens van verbondenheid en vertrouwen. Ook remt het de mate van activiteit in het rechter deel van de amygdala, die betrokken is bij onze emotionele reacties.

Niet alleen kan je angst makkelijker onderdrukken bij een hoog oxytocine-niveau, ook heb je een beter verweer tegen stress en verslaving. Het speelt dus een belangrijke rol in onze emotionele staat.

Daarnaast zorgt het er op specifieke manieren voor dat de conceptie bevorderd wordt en speelt het verschillende rollen bij en na de bevalling. Zo veroorzaakt het bij weeën contracties van het gladde spierweefsel in de baarmoeder, ook wel het Ferguson-reflex [1] genoemd.

Nog iets technischer zelfs: Oxytocine zorgt er bij vrouwen voor dat specifieke spiertjes zich samentrekken, waardoor het zogeheten toeschietreflex ontstaat en een baby melk kan drinken bij zijn of haar moeder.

Ook speelt het een sterke rol bij de hersenontwikkeling van de baby en bij de binding tussen ouder en kind. Het helpt bijvoorbeeld bij het koppelen van sociale interacties aan gevoelens van plezier en kalmte.

Een sneu gevolg dus, maar kinderen die vroeger aandacht tekort zijn gekomen kunnen gedrag ontwikkelen dat lijkt op de kenmerken van autisme. Zo zijn er bij mensen met vormen van autisme lagere hoeveelheden oxytocine gemeten, en lijkt het er dus sterk op dat het hormoon meewerkt aan het herkennen en begrijpen van sociaal gedrag.

Wil je dat wij je helpen?

Wij staan voor je klaar met een team van ervaren coaches. Onze coaches zijn actief in heel Nederland. In de afgelopen jaren hebben we duizenden mensen geholpen.

Wat doet een tekort aan oxytocine met ons?

Als je kijkt naar de functies ervan, is het niet gek als er een paar gevolgen voor ons lichaam en geest zijn wanneer we een tekort hebben. Stress kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat je aanmaak van oxytocine vermindert. Een andere belemmering op het oxytocine-gehalte is seksueel trauma.

Deze trieste ervaringen kunnen er zelfs voor zorgen dat het hormoon bij lichamelijk contact helemaal geen oxytocine meer wordt aangemaakt. Dit blijkt uit onderzoek, waarbij 50% van de vrouwen die te maken hadden gehad met misbruik het hormoon niet meer aanmaakte bij fysiek contact.

Zoals eerder al bleek heeft oxytocine te maken met de werking van de baarmoeder en het geven van borstvoeding. Daarom kan het gevolg voor vrouwen zijn dat de baarmoeder bij de bevalling niet goed samentrekt of dat borstvoeding geven maar moeizaam gaat.

Daarnaast is een tekort ook in verband gebracht met chronische vermoeidheid (ME/CVS), chronische stress, fibromyalgie, MS en depressie. Omdat oxytocine meewerkt aan de ontwikkeling van je hersenen is het niet verrassend dat het allerlei processen in je lichaam kan verstoren, zeker op jonge leeftijd. Niet alleen speelt het een belangrijke rol bij algemene gevoelens van hechting en veiligheid, juist vanwege de hersenontwikkeling is het zo belangrijk om kinderen voldoende te knuffelen.

De link tussen stress en oxytocine

Stress kan allerlei oorzaken hebben, dus het is zeker geen verkeerd idee om er achter te komen waar je stressgevoelens vandaan komen. En het is inmiddels duidelijk dat je met stress en oxytocine in een vicieuze cirkel terecht kunt komen.

Je oxytocine voorraad kan flink onder stress te lijden hebben, maar juist door een gebrek aan oxytocine kun je weer meer stress ervaren. Je hebt dan logischerwijs minder geluk of blijdschap in je leven, bijvoorbeeld door een gebrek aan intimiteit.

Juist daarom is balans zo belangrijk. Wanneer je balans in je leven weet aan te brengen, ervaar je minder druk en minder stress. Hoe vind je deze balans? Het is geen makkelijke opgave natuurlijk, maar het helpt om het stap voor stap te doen.

Bekijk je leven per gebied, en probeer in ieder gebied te kijken wat je kunt doen. Verschillende gebieden van je leven waarin je kunt werken aan je balans zijn werk, familie en relaties, gewoontes, slaapritme, beweging en sport of bijvoorbeeld je kwaliteiten, zoals tevredenheid, assertiviteit en doorzettingsvermogen.

Je oxytocine voorraad kan ervoor zorgen dat je leven en werk in balans zijn

Een laag oxytocine, wat kan ik doen?

Naast het verminderen van stress in je leven zijn er een paar andere dingen die je zou kunnen proberen. Deze tips sluiten natuurlijk niet bij iedereen aan, dus daarom is het goed om te bekijken wat voor jou werkt.

Fysiek contact

Wanneer je je verbonden voelt met anderen doet dit veel voor je oxytocine-huishouding. Lichamelijk of seksueel contact, zoals een warme knuffel of een uitgebreide massage zijn de meest natuurlijke wegen om oxytocine aan te maken en vrij te geven.

Complimentjes

Zowel complimenten krijgen als geven is nuttig. Niet alleen voor je hormonen, maar natuurlijk ook voor de mensen om je heen. Even goed stilstaan bij een compliment doet wonderen voor je eigen zelfbeeld, en door anderen een welgemeend compliment te geven maak je de wereld weer net even ietsje mooier. Alle kleine beetjes helpen!

(Huis)dieren

Een warme aai over de bol van je trouwe viervoeter, het buikje van je kat kroelen, of een rustig en kalm paard in de wei dat zijn hoofd aan je beschikbaar stelt om te knuffelen. Allemaal helpen ze mee om de aanmaak van oxytocine te stimuleren. Je komt in een zorgzame stemming omdat je liefde geeft aan een ander levend wezen vol onschuld. Daarnaast krijg je er veel voor terug wanneer je merkt hoeveel er wordt genoten van je aandacht.

Fysieke oefening

Uit sommige studies is gebleken dat de participanten hogere hoeveelheden oxytocine ontwikkelden na een intensieve vechtsport-training. Daarom is het altijd verstandig om te bewegen, natuurlijk in de mate die voor jou geschikt is.

Muziek

Voor muziekliefhebbers twee vliegen in één klap, want ook het luisteren naar muziek is in verband gebracht met het knuffelhormoon. Probeer maar eens om op te gaan in de muziek waar je van houdt en er echt goed naar te luisteren. Het is geen geheim dat muziek veel kan doen met emoties, dus een fijne muzieksessie (natuurlijk zowel luisteren als spelen) is nooit een verkeerd idee.

Muziek is in verband gebracht met het knuffelhormoon

Pure chocolade

Je hebt het misschien wel eens gehoord, de chocoladereep die erbij wordt gepakt bij een gebroken hart. Misschien wat overtrokken, maar niet zonder kern van waarheid. Cacao en dus pure chocolade geeft je aanmaak van oxytocine een boost. Misschien ben je er (nog) niet zo weg van, maar hoe puurder de chocola, hoe beter.

De medische weg

Zowel injecties, neussprays als pillen worden gebruikt om de niveaus aan te vullen. In ieder geval medicatie in de vorm van een injectie of neusspray moet je een recept hebben en je kunt er bijwerkingen van krijgen, zoals misselijkheid, overgeven, hartritmestoornissen, hoofdpijn of pijnlijke krampen door het samentrekken van de baarmoeder. Ook worden er pillen verkocht, maar het is nog sterk de vraag of de werking hiervan echt goed is.

Ten slotte kan er natuurlijk niks op tegen een gezonde dosis zelfliefde en tevredenheid in je leven. Wanneer het je lukt om niet of minder geleefd te worden en vaker stil te staan bij de kleine dingen, helpt dit je om je gelukkiger te voelen. Wanneer je fijner in je vel zit zijn je relaties en contacten met anderen ook vaak beter.

Hoe oxytocine ons kan helpen

Bij het lezen van dit artikel heb je waarschijnlijk een betere indruk gekregen van oxytocine en wat het voor ons als mensen inhoudt. Toch is het goed voor te stellen dat het een ingewikkeld stofje is om echt goed te kunnen begrijpen. Daarom nog even één keer op een rijtje wat het knuffelhormoon zoal voor ons doet:

  • Zoals de oorspronkelijk vertaalde naam “snelle geboorte” al aangeeft, helpt oxytocine bij de geboorte door het opwekken van weeën en na de geboorte bij het vrijgeven van borstvoedingsmelk.
  • Het beïnvloedt de hechting tussen ouder/verzorger en kind. Als een kind vroeger voldoende (fysieke) aandacht heeft gekregen, heeft dat later positieve effecten
  • Bij een gezond niveau van oxytocine ervaren we minder stress.
  • Het beïnvloedt en helpt ons bij vriendschappen of onderhouden van gezonde contacten.
  • Een algemeen gevoel van veiligheid of geborgenheid.
  • Zoals we eerder zagen remt deze neurotransmitter de activiteit in het rechter deel van de amygdala. Omdat dit deel van de hersenen betrokken is bij emotionele reacties, is er recentelijk onderzoek gedaan naar de link met PTSS (posttraumatisch stresssyndroom). Hieruit bleek dat oxytocine helpt om PTSS beter te plaatsen of te verwerken.

Hulp bij burn-out en stress

Het verminderen van stress en het herstellen van een burn-out is geen sinecure. Heb je ondersteuning nodig, dan kan je op onze hulp rekenen. Onze coaches zijn allemaal gespecialiseerd in jouw problematiek. Door hun jarenlange ervaring kunnen ze samen met jou werken aan jouw herstel. Van het resultaat van onze 1-op-1 coaching heb jij je leven lang plezier!

Bekijk ons aanbod voor:

Veelgestelde vragen

Dit hormoon wordt aangemaakt door een klier in de hersenen, de hypofyse genaamd.

Vanwege het hormonale en medische karakter zal een arts dit moeten doen.

Dit kan via injectie of neusspray, maar ook worden er pillen verkocht en diëten aanbevolen die de stimulans van het hormoon zouden bevorderen.

Bij hormonen is er meestal weinig sprake van een directe tegenhanger, maar in dit geval zou je het stresshormoon cortisol als tegenhanger kunnen beschouwen.

Bronnen

  1. Wikipedia.org – Ferguson reflex – Gevonden op 11-11-2022
    Link naar pagina op wikipedia.org
  2. Wikipedia.org – Oxytocine – Gevonden op 11-11-2022
    Link naar pagina op Wikipedia.org
  3. Holistic.nl – Oxytocine: 7 verassende feiten over hét knuffelhormoon – Gevonden op 11-11-2022
    Link naar pagina op Holistic.nl
  4. Alzheimer-nederland.nl – Oxytocine knuffelhormoon tegen dementie – Gevonden op 11-11-2022
    Link naar pagina op Alzheimer-nederland.nl

Vergelijkbare berichten

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *