Het cultiveren van een positieve kijk op het leven

Een positieve kijk op het leven hebben: het is haast een cliché, maar wel met een reden. Positief zijn is iets wat gemakkelijk in de mond ligt en waarvan iedereen wel weet dat het belangrijk is voor een goede gezondheid. Dit in de praktijk toepassen, dat is voor veel mensen echter een hele uitdaging. Niettemin loont het de moeite om een positieve visie op het leven te cultiveren, zeker als je stress wilt voorkomen of wilt bestrijden.

Wil je graag zelf een positieve kijk op het leven ontwikkelen en je stress verminderen, maar weet je niet zo goed waar te beginnen? In dat geval raden we je aan om verder te lezen. Wie weet haal je hier wel de nodige inspiratie om voortaan een stuk positiever in het leven te staan.

Wat is een positieve kijk op het leven?

De hamvraag is natuurlijk: wat betekent dat, een positieve kijk hebben op het leven? Precies wat het zegt, namelijk dat je in staat bent om de positieve kant van elke gebeurtenis in je leven probeert te zien. Als je bij deze uitspraak weerstand voelt, maak je dan geen zorgen. Het is immers onmogelijk om altijd positief te zijn, want dat zou betekenen dat je gevoelens als verdriet, angst en woede helemaal en voor de volle 100% uit de weg gaat. Niet bepaald gezond dus en zelfs onmogelijk.

Een positieve kijk op het leven houdt aan de andere kant in dat je, ondanks tegenslagen en minder goede momenten, toch hoopvol blijft. Daarbij betekent het dat je emoties als wanhoop, negativiteit en andere niet ontkent of negeert, maar ze ruimte geeft. Daarna wordt het immers zo veel gemakkelijker om weer positief te denken.

Hoe ontstaat onze kijk op het leven?

Misschien vraag je je af hoe het komt dat sommige mensen positiever in het leven staan dan andere. Er zijn verschillende oorzaken voor en dat brengt ons bij de belangrijkste factoren die een invloed hebben op onze algemene mentaliteit en mindset:

Je levensstijl

Hoe gezonder je leeft, hoe gemakkelijker het is om positief te denken. Een goed voorbeeld is het feit dat sporten de aanmaak van serotonine in je lichaam verhoogt, waardoor je over het algemeen beter kunt omgaan met stress. Ook gezonde voeding beïnvloedt je mentale, emotionele en fysieke weerbaarheid.

Je verleden

Daarbij hebben ook gebeurtenissen uit je verleden een invloed op hoe sterk en positief je in het leven staat. Traumatische ervaringen kunnen je hersenen permanent veranderen, waardoor het moeilijk wordt om positief te denken en te blijven. Aan de andere kant kunnen dergelijke gebeurtenissen je ook sterken, zolang je er iets uit leert, er vrede mee sluit en eventueel hulp zoekt.

De mensen die je omringen

Een andere belangrijke factor is de mensen met wie je omgaat en die het dichtst bij je staan. Er was ooit iemand die zei dat je al heel wat over een persoon kunt vertellen als je weet wie zijn of haar vijf belangrijkste naasten zijn. Heb je vrienden, een partner of familieleden die positief in het leven staan? Dan is de kans groot dat je dat zelf ook gemakkelijker kunt.

Het spreekt voor zich dat er heel wat meer beïnvloedende factoren zijn op je mindset en kijk op het leven. Het gaat immers om een psychologische kwestie en dat betekent dat er talloze mogelijke oorzaken zijn voor een positieve of negatieve visie en mentaliteit. Bovenstaande zijn echter zeker het vermelden waard omdat het zaken zijn die we grotendeels zelf in de hand hebben.

Onze visie verandert van dag tot dag

Dat gezegd zijnde, is het natuurlijk zo dat we niet elke dag even positief in het leven kunnen staan. Zo kan het gebeuren dat je ’s morgen wakker wordt na een nacht slecht slapen, het weer niet mee zit en je daarbij twee uur in de file staat naar je werk. Op zo’n momenten is het een stuk moeilijker om positief te denken dan wanneer je op een zonnige vakantiedag geniet van een uitgebreid ontbijt met je familie.

Het geheim zit hem echter juist in dat verschil. Positief denken betekent niet, zoals we al gezegd hebben, dat het leven altijd meezit en dat je je nooit eens wat minder voelt. Het betekent dat je zelfs op die mindere momenten weerbaar en sterk genoeg bent om de goede dingen te zien en je niet te laten kisten door negatieve emoties. Hoe sterk aanwezig die ook mogen zijn en hoe veel stress ze je ook mogen bezorgen.

Het belang van een positieve kijk op het leven

Waarom is dat nu zo belangrijk, positief denken? In de context van stress of uitputting kunnen we er heel wat over zeggen. Positief in het leven staan is van belang om verschillende redenen:

Je immuunsysteem wordt sterker

Wetenschappelijke studies hebben al meermaals aangetoond dat je kijk op het leven wel degelijk een grote invloed heeft op de werking van je immuunsysteem. Positief denken, of toch ten minste je niet laten meeslepen door een rollercoaster van negatieve emoties, verbetert je weerstand en zorgt ervoor dat je minder snel ziek wordt. Precies wat je wilt dus, zeker wanneer je al kampt met uitputting of het wilt voorkomen.

Je hebt minder stress

Hoe minder je je laat meeslepen door negatieve emoties, hoe minder je in de zogenaamde fight-or-flightmodus [1] zit. Dit is een toestand waarin je lichaam en geest zich voorbereiden op een (levensbedreigende) situatie, zoals een aanval van een wild dier of een inbreker. Het is een oeroud beschermingsmechanisme dat ons leven kan redden, maar wel ten koste van heel wat energie. In deze toestand produceert ons lichaam immers cortisol, een stresshormoon. Hoe minder je daarvan hebt, hoe gezonder je bent en hoe beter je je voelt.

Je bent minder snel overprikkeld

Uitputting en depressie komen vaak voor bij mensen met een gevoelig zenuwstelsel die sneller overbelast raken door visuele, auditieve en andere prikkels. Een van de grootste oorzaken van overprikkeling is echter een heel sterke negatieve emotie (hoewel positieve emoties dit effect ook kunnen hebben). Dit komt doordat de hersenen negatieve gevoelens ervaren als een bron van stress, wat leidt tot overbelasting van de zenuwen. Als je positief in het leven staat, hoeft je gevoeligheid geen domper te zijn op je algemene levenskwaliteit.

De negatieve spiraal van stress en negativiteit

Een positieve kijk op het leven cultiveren is een ding, maar hoe komt het dat negatief denken zo veel ‘gemakkelijker’ gaat? Er is sprake van een negatieve spiraal of vicieuze cirkel van negatieve emoties als die gevoelens blijven aanhouden en andere negatieve ervaringen met zich meebrengen.

In feite kunnen we hiervoor verwijzen naar het principe dat het menselijke lichaam en onze geest vooral gericht zijn op overleven. Het liefste van al door zo weinig mogelijk energie te verbruiken. Dit brengt met zich mee dat we, op een basaal biologisch niveau, in feite niet willen vechten tegen weerstand, waaronder negatieve gebeurtenissen.

Het resultaat is dat mensen die negatief denken en dat blijven doen, zo vast zitten in een gedrags- en denkpatroon zonder vechtlust of wil om te leven dat ze in die situatie blijven. Als je weet dat vooral aanhoudende negativiteit funest is voor je gezondheid en stress in de hand kan werken, wordt het belang van een positieve kijk nog duidelijker.

Voorkom burn-out door een positieve kijk op het leven

We zeggen dat iemand een burn-out heeft als hij of zij al een half jaar dagdagelijkse activiteiten niet meer kan uitvoeren, zich depressief voelt en geen grip meer heeft op zijn of haar leven. Hoewel een louter positieve kijk op het leven dit probleem niet helemaal zal oplossen, is het wel een goed beginpunt.

Een burn-out betekent immers dat je lontje opgebrand is: je hebt geen fysieke, emotionele of mentale reserves meer en je lichaam en geest geven het op. De oorzaak is chronische overbelasting op elk niveau en je raadt het al: negatief denken is een van de meest belastende factoren voor je systeem die er zijn. Positief denken kan dus wel degelijk een hulpmiddel zijn om uitputting te voorkomen of weer uit de put te geraken.

Hoe behoud je een positieve instelling tijdens tegenslagen?

Een positieve gedachte hebben is op zich geen uitdaging. Elke relatief gezonde persoon denkt dagelijks talloze positieve dingen. Die trend aanhouden, zelfs als het tegenzit, dat is een ander verhaal. Gelukkig bestaan er enkele handige tips om zelfs bij (letterlijk of figuurlijk) stormweer toch een positieve kijk op het leven te behouden:

• Geef je negatieve emoties ruimte en bevecht ze niet
• Praat erover om die emoties te verwerken
• Pas je aanpak aan om problemen op te lossen
• Besef dat tegenslagen tijdelijk zijn

Het lijstje kan nog veel langer doorgaan. De manier waarop je je situatie en je leven bekijkt tijdens uitdagende periodes zegt veel over je mentaliteit in het algemeen. Wanneer je erin slaagt om zelfs dan positief in het leven te staan, getuigt dat van een sterke wil en een nog sterkere geest.

Het cultiveren van een positieve kijk op het leven

Het goede nieuws is dus dat je een positieve kijk op het leven wel degelijk kunt cultiveren of ontwikkelen. Wat je ook hebt meegemaakt, waar je ook doorgaat en hoe slecht je omstandigheden ook mogen lijken, er zijn altijd dingen die je kunt doen om positiever in het leven te staan en stress te vermijden.

Natuurlijk vraagt dit proces tijd, aandacht en heel wat werk. Zeker als je de neiging hebt om negatief te denken, wat de oorzaak daarvan ook mag zijn. In het volgende stukje gaan we wat dieper in op bruikbare tips voor het ontwikkelen van een positieve kijk op het leven.

Tips voor het ontwikkelen van een positieve kijk op het leven

Positief denken gaat niet in een-twee-drie, maar bepaalde gewoontes en trucs kunnen zeker helpen om beter om te gaan met stress en tegenslagen. Dankzij deze tips is de kans op een burn-out alvast kleiner:

Som de positieve dingen op

Een goede manier om positiever in het leven te staan is door dagelijks, en vooral als het niet meezit, de goede dingen in je leven op te sommen. Je kan dit doen in je hoofd, maar je kan bijvoorbeeld ook een lijstje opstellen met dingen waar je dankbaar of blij voor bent. Hoe zinloos die handeling op sommige momenten misschien wel mag lijken, uiteindelijk voelt positief denken als een tweede natuur.

Laat het stromen

Dat wil natuurlijk niet zeggen dat je elke negatieve emotie die in je opkomt moet bevechten. Integendeel: positief blijven op een gezonde en duurzame manier betekent dat je ook ruimte maakt voor de minder aangename gevoelens en ervaringen. Praat erover met een goede vriend(in) en besef dat er licht aan het einde van de tunnel is. Weet aan de andere kant ook dat je dat licht enkel kunt bereiken als je eerst de tunnel trotseert.

Houd negativiteit op veilige afstand

Hoe minder je in contact komt met negatieve mensen, hoe gemakkelijker het is om positief te blijven. Stel jezelf de vraag welke personen in je leven niet echt bijdragen aan je gezondheid of een positieve kijk op het leven of misschien zelfs een slechte invloed hebben. Ga tegelijkertijd op zoek naar mensen die je helpen om je stress te verminderen en dus ook de kans op een burn-out te verlagen.

Veelgestelde vragen

Referenties

1. Wikipedia.org – Vecht of vluchtreactie – gevonden op 26/06/2023
   Link naar pagina op wikipedia.org