De gedachte dat je niet goed genoeg bent, kan je helemaal verlammen. Je kunt door faalangst het gevoel hebben dat anderen altijd beter zijn dan jij. Je verontschuldigt jezelf al van tevoren dat het waarschijnlijk niet goed genoeg is of je vraagt constant bevestiging of je het wel goed doet. Heb jij vaak het gevoel dat je gewoon wilt opgeven? Heb je last van uitstelgedrag of ben je heel erg perfectionistisch? Dan kan het zijn dat faalangst de onderliggende oorzaak is van de stress en spanning in je leven.
Wat is faalangst?
De term ‘faalangst’ betekent letterlijk dat je bang bent om te falen en niet aan de verwachtingen van jezelf of anderen kunt voldoen. Natuurlijk heeft iedereen hier in zekere mate last van als je moet presteren. Maar je hebt waarschijnlijk faalangst zodra deze angst onrealistisch is en je er in het dagelijkse leven last van hebt.
Bovendien zijn er zowel lichamelijke symptomen als psychische symptomen die bij faalangst horen. Je kun bijvoorbeeld veel zweten, hoofdpijn hebben of darmklachten krijgen. Of je denkt dat anderen beter zijn, je gelooft complimenten niet en je presteert onder je niveau.
Negatieve faalangst en positieve faalangst
Faalangst kan zowel een positief als een negatief effect hebben. Bij positieve faalangst helpt de druk en de angst je om nog beter te presteren. Bij negatieve faalangst belemmert de angst je daarentegen en kun je dingen minder goed doen.
Cognitieve faalangst
Cognitieve faalangst is de meest voorkomende vorm van faalangst. Het is de angst die je bijvoorbeeld ervaart wanneer je een examen moet doen of een presentatie moet geven. Je bent bang dat je niet voldoende hebt geleerd of dat je onvoldoende kennis hebt.
Motorische faalangst
Deze angst heeft te maken met alles waarbij je moet bewegen. Je kunt bijvoorbeeld bang zijn voor een sportprestatie of je bent bang een fout te maken tijdens het tekenen of het klussen. Je voelt je waarschijnlijk erg onhandig als je onder druk staat of gespannen bent.
Sociale faalangst
Wanneer je last hebt van sociale faalangst, maak je je erg druk om de mening van anderen. Je maakt je zorgen over hoe anderen over je denken en je bent bang iets verkeerds te zeggen of te doen of nieuwe mensen te leren kennen. Door deze sociale angst kun je sociale situaties gaan vermijden.
Hoe ontstaat faalangst?
Word je met faalangst geboren of ontwikkel je deze angst op latere leeftijd? Ben je heel streberig of hebben je ouders hoge verwachtingen van jou? Er kunnen verschillende oorzaken zijn waardoor faalangst ontstaat.
Biologische factoren
Uit onderzoek blijkt dat jongeren met faalangst vaak ook ouders of broers en zussen met faalangst of een andere angststoornis hebben. Je kunt dus een erfelijke aanleg hebben om faalangst te ontwikkelen. Bovendien zijn sommigen van nature gevoeliger voor stress en lopen daardoor meer kans om faalangst te krijgen.
Psychologische factoren
Faalangst komt vaak voor bij degenen die een negatief zelfbeeld hebben. Je denkt bijvoorbeeld van jezelf dat je een bepaalde taak niet uit te kunt voeren, dat deze boven jouw niveau is of dat je niet intelligent genoeg bent. Je hebt het gevoel dat je jezelf moet bewijzen en door de druk die je jezelf oplegt, presteer je waarschijnlijk minder waardoor je nog negatiever over jezelf gaat denken.
Opvoedingsgerelateerde factoren
Voor anderen geldt dat de opvoeding een belangrijk rol speelt in het ontwikkelen van faalangst. Het kan zijn dat je ouders je schoolprestaties of sportprestaties heel belangrijk hebben gevonden. Je hebt daardoor altijd een grote druk gevoeld om aan de hoge verwachtingen te voldoen en om te moeten presteren.
Wie hebben te maken met faalangst?
Iedereen kan te maken krijgen met faalangst. Faalangst lijkt vaker voor te komen bij meisjes en vrouwen. Maar jongens en mannen kunnen natuurlijk evengoed faalangst hebben. Ook de leeftijd doet er niet toe. Faalangst komt voor bij zowel kinderen als volwassen.
Sommigen denken dat faalangst alleen bij kinderen en jongeren speelt. Op scholen is faalangst namelijk sneller zichtbaar, omdat er van kinderen en jongeren constant wordt verwacht dat ze presteren. Opgroeien in een prestatiemaatschappij is niet makkelijk. Kinderen kunnen bang zijn de waardering van leraren en ouders te verliezen als ze niet voldoende presteren.
Maar faalangst komt ook nog veel voor onder volwassenen. Je hebt op volwassen leeftijd wellicht geleerd om de faalangst te onderdrukken, maar dat betekent niet dat je er geen last van hebt. Vaak uit de angst zich in perfectionisme en uitstelgedrag. Je kunt ook veel moeite hebben om te solliciteren, een presentatie te geven of je eigen onderneming te starten.
Wat zijn triggers voor faalangst?
Een trigger voor faalangst is het gevoel dat je moet voldoen aan verwachtingen. Het kan zijn dat je ouders hoge verwachtingen van je hebben, je leraren of een sportcoach. Maar het kan ook zijn dat jijzelf hoge eisen aan jezelf stelt. Je voelt daardoor een enorme druk om te presteren en ontwikkelt angst om te falen.
Een andere trigger is een laag zelfbeeld en onzekerheid. Je bent ervan overtuigd dat je iets niet kan of niet goed genoeg bent. Vervolgens ga je uitstelgedrag vertonen of je krijgt last van een black-out tijdens examens en je gaat onder je niveau presteren. Je komt in een vicieuze cirkel terecht die de faalangst in stand houdt.
Wat heeft faalangst met stress en burn-out te maken?
Faalangst kan psychische en fysieke klachten opleveren. Een manier waarop faalangst zich uit is constant stress en spanning in je lichaam voelen. Dit gevoel put je uit en je zult vaak moe zijn. Ook kun je erg druk in je hoofd zijn, veel piekeren en slechter slapen.
Bovendien kun je door faalangst uitstelgedrag vertonen waardoor je meer stress hebt om je werk op tijd af te krijgen. Anderen worden heel perfectionistisch en ook die eigenschap geeft je meer stress. Je kunt de lat voor jezelf zo hoog leggen dat het logisch is dat die niet haalbaar is en je faalt.
Vervolgens kun je veel stressgerelateerde klachten en angstklachten krijgen, zoals spierpijn, hoofdpijn, veel zweten, hartkloppingen en trillen. Je kunt je ook down voelen en depressieve gevoelens hebben door het verkeerde idee dat je constant faalt.
Je kunt door de faalangst het idee hebben dat je jezelf moet overcompenseren. Je gaat harder werken en je gaat steeds vaker over je grenzen heen. Of je gaat dingen doen die niet bij jou passen om maar aan de verwachtingen van anderen te voldoen. Dit gedrag maakt je heel vatbaar voor een burn-out.
Wat te doen tegen faalangst?
Je kunt faalangst overwinnen door je overtuigingen te veranderen. Dat klinkt misschien best lastig, maar het is mogelijk. Een verkeerde overtuiging is bijvoorbeeld: ‘Ik mag geen fouten maken.’ Maar je moet juist fouten maken om succesvol te zijn. Zie ‘falen’ daarom niet als iets negatiefs, maar als iets waar je van kunt leren en wat je helpt om te groeien.
Wanneer je faalangst hebt door een negatief zelfbeeld of door extreme onzekerheid, is het belangrijk dat je meer zelfvertrouwen gaat ontwikkelen. Sta stil bij je positieve eigenschappen en kwaliteiten. Vergelijk jezelf niet met anderen, maar wees blij met jouw behaalde successen. En besef dat jouw waarde als persoon niet afhangt van wat je verdient of de hoeveelheid kennis die je hebt.
Het kan heel nuttig zijn om iemand in je familie of vriendenkring in vertrouwen te nemen en over je gedachten en gevoelens te praten. Daarnaast kan het ook helpen met anderen te praten die hetzelfde doormaken of in behandeling te gaan bij een psycholoog. De geestelijke gezondheidszorg richt zich op het behandelen van angstklachten. Cognitieve gedragstherapie kan je bijvoorbeeld helpen om de oorzaak van jouw faalangst te achterhalen en om diepgewortelde gedachten en overtuigingen te veranderen.
Wil je dat wij je helpen?
Wij staan voor je klaar met een team van ervaren coaches. Onze coaches zijn actief in heel Nederland. In de afgelopen jaren hebben we duizenden mensen geholpen.
Tips om faalangst de baas te blijven
Het kost tijd om faalangst te overwinnen en het kan zelfs dat er na therapie nog negatieve gedachten blijven opspelen. Wat kun je in zo’n geval het beste doen?
Relativeren
Wanneer de angstgevoelens weer op komen spelen voor een presentatie of een belangrijke taak, vraag je dan af: Wat is het ergste dat kan gebeuren? Kloppen mijn gedachten wel? Heb ik bewijs voor deze gedachte? Hoe vaak is ook daadwerkelijk gebeurd waar ik bang voor was?
Volhouden
Probeer grip te krijgen op dat oordelende stemmetje in je hoofd en vervang de negatieve gedachten door positieve gedachten en liefdevolle woorden. Blijf je concentreren op waar je goed in bent en houd vol. Beetje bij beetje zul je minder kritisch naar jezelf zijn. In plaats van dat je zegt: ‘Dit is te moeilijk. Ik zal fouten maken en falen.’ Zeg je voortaan net als Pippi Langkous: ‘Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan.’
Hulp bij burn-out en stress
Het verminderen van stress en het herstellen van een burn-out is geen sinecure. Heb je ondersteuning nodig, dan kan je op onze hulp rekenen. Onze coaches zijn allemaal gespecialiseerd in jouw problematiek. Door hun jarenlange ervaring kunnen ze samen met jou werken aan jouw herstel. Van het resultaat van onze 1-op-1 coaching heb jij je leven lang plezier!
Bekijk ons aanbod voor:
Bronnen
- Wikipedia.org – Faalangst – gevonden op 18-10-2022
Link naar pagina op Wikipedia.org - Brainfacts – What is Performance Anxiety? – Gevonden op 18-10-2022
Link naar pagina op Brainfacts.org - Wikihow.health – How to identufy performance anxiety – gevonden op 18-10-2022
Link naar artikel op Wikihow.health
