Vergeet je veel door stress en burn-out: Ontdek hoe je om gaat met vergeetachtigheid

Ben je de laatste tijd erg gestrest en vergeet je veel? Kan het een met het ander te maken hebben? Vergeetachtigheid kan verschillende oorzaken hebben. Maar als je al lange tijd erg gestrest bent of een burn-out hebt, kan het zijn dat je daardoor vergeetachtiger bent.

Bij een burn-out heb je het gevoel dat je zo moe bent, dat je het liefst weken alleen maar wilt slapen, terwijl dit niet lijkt te lukken. Je wilt en kunt niet denken. Je wilt niet bereikbaar zijn door middel van je telefoon of computer en het woord ‘verplichting’ wil je niet eens horen. Je bent te lang doorgegaan en je lichaam heeft op de rem getrapt. Je hebt een burn-out.

Wanneer stress lang sluimert bestaat de kans dat je burn-out raakt.

Het bovenstaande zal heel veel mensen bekend voorkomen, want burn-out lijkt ondertussen wel een pandemie. Waarschijnlijk kennen we allemaal wel iemand die een burn-out heeft, of heeft gehad. Gelukkig wordt dit probleem en ook de vroegtijdige symptomen steeds vaker serieus genomen, doordat steeds meer mensen goed geïnformeerd zijn.

Vooral voor bedrijfsleiders is het belangrijk vroegtijdig in te kunnen zien of een werknemer te kampen heeft met teveel stress, maar ook voor collega’s en huisgenoten is het goed de symptomen te herkennen. Hoe meer mensen zich bewust zijn van het risico, des te meer kunnen we burn-outs voorkomen. Kan vergeetachtigheid zo’n symptoom zijn?

>>> Herken alle kenmerken van burn-out

Het is goed om in gedachte te houden dat chronische stress of een burn-out niet alleen veroorzaakt wordt door een stressvolle baan. Het privéleven en andere verplichtingen kunnen ook meespelen. Bovendien is de één meer gevoelig voor chronische stress dan de ander, doordat factoren als iemands zelfbeeld en andere gedachten en emoties meespelen.

Vergeetachtigheid als stresssymptoom

Er zijn verschillende symptomen die tot een burn-out kunnen leiden. Zo voelen velen zich heel erg moe, vooral na enige inspanning tijdens het werk bijvoorbeeld. Maar het kan ook dat je de laatste tijd meer vergeetachtig bent dan normaal. Misschien ben je gewend zo nu en dan je sleutels kwijt te zijn en iedereen vergeet weleens iets. Maar als je merkt dat je ineens meer moeite hebt dingen te onthouden en je veel spullen kwijtraakt, dan kan er meer aan de hand zijn.

Sta je veel onder druk en voel je je vaak gestrest? Dan kan vergeetachtigheid hier een gevolg van zijn. Natuurlijk kan vergeetachtigheid ook een oorzaak of gevolg van iets anders kan zijn. Neem je klachten altijd serieus en zoek hulp om zo een juiste diagnose te kunnen laten stellen. Net zoals bij vermoeidheid, word je vaker later op de dag vergeetachtiger of je vergeet meer gedurende de dag. Vooral het switchen tussen verschillende taken kan lastiger worden. Hoe kun je vergeetachtiger worden door stress?

Zie ook: Overspannen zijn en de symptomen van overspannenheid – Surmenage

Hoe kan het dat je veel vergeet door stress?

Wanneer je gestrest bent, maakt je lichaam het hormoon cortisol aan. Dit is een natuurlijk proces wat onder normale omstandigheden niet schadelijk voor je is. Cortisol laat de bloedsuikerspiegel stijgen en zorgt voor een snellere stofwisseling. De hoeveelheid energie die vrijkomt helpt ons om met stressvolle situaties om te gaan. Cortisol staat in de volksmond dan ook wel bekend als het stresshormoon.

Heb je echter een langere tijd te maken met teveel stress, dan ontstaat er een overdosis cortisol wat giftig is voor de hippocampus. De hippocampus is het deel van ons brein dat ons normaal gesproken een goed geheugen en concentratievermogen geeft. Door de vergiftiging van teveel cortisol wordt dit deel van de hersenen aangetast. Het resultaat is uitgeputte en zelfs afstervende neuronen. Een oververmoeide hippocampus heeft op zijn beurt weer een negatief effect op ons concentratievermogen en door een verzwakt vermogen om ons te concentreren raken we vergeetachtig.

De hippocampus is ook het deel van onze hersenen dat onze emoties reguleert. Wanneer dit deel van onze hersenen oververmoeid is kan dit ertoe leiden dat we onze emoties maar moeilijk onder controle kunnen houden. Op deze manier kan iemand met teveel stress of een burn-out depressieve gevoelens hebben of heel prikkelbaar zijn. Dit wordt nog eens versterkt doordat je tijdens een burn-out extra vermoeid bent.

Zie ook: Waarom mentale problemen en fysieke problemen nooit losstaan van elkaar

Een verstoorde informatieoverdracht

Uit onderzoek blijkt ook dat er onder invloed van teveel cortisol een verstoring optreedt in de ontwikkeling van hersenstof. Onze hersenen kun je grofweg in twee soorten cellen opdelen: de grijze en de witte hersenstof. De grijze hersenstof is verantwoordelijk voor het verwerken en opslaan van informatie en de witte hersenstof draagt de zorg voor het overbrengen van signalen tussen hersencellen.

Onder chronische stress wordt er meer witte hersenstof aangemaakt en minder grijze. Door deze verstoring kan er een overvloed van witte hersenstof ontstaan in sommige delen van de hersenen. De hippocampus is hier gevoelig voor. Het gevolg is een verstoorde informatieoverdracht in dit deel van de hersenen en verandering van emoties en een slechter geheugen. Het is dus logisch dat je meer vergeet als je te lang onder teveel stress staat.

Piekeren en vergeetachtigheid

Je kunt niet alleen vergeetachtiger worden door stress die je op je werk ervaart, maar ook doordat je teveel piekert. Veel mensen die onder hoge druk staan, liggen hier ‘s nachts wakker van. Dit gepieker gebruikt hetzelfde werkgeheugen in onze hersenen als ons geheugen zelf. Het werkgeheugen heeft rust nodig om goed te functioneren, net zoals andere delen van ons lichaam. Wanneer er teveel druk op het werkgeheugen ligt, kan het overbelast raken en minder goed werken, waardoor je vergeetachtiger zult zijn.

Piekeren kan dus ook tot vergeetachtigheid leiden. Het probleem is dat een te grote werkdruk of veel stress vaak leidt tot piekeren. Piekeren leidt vervolgens weer tot vergeetachtigheid en dat veroorzaakt weer meer stress. Zo ontstaat er een vicieuze cirkel die doorbroken moet worden. Het is belangrijk hulp in te schakelen om deze te doorbreken. Jezelf te lang blootstellen aan teveel stress kan namelijk tot een burn-out leiden.

Vergeetachtig door vermoeidheid

Teveel stress maakt je bovendien erg moe. Wanneer je moe bent, merk je waarschijnlijk dat het moeilijker is je te concentreren en dat je makkelijk dingen vergeet. Als je altijd gestrest bent, kun je altijd moe zijn en als gevolg van spanning en piekeren slaap je slecht. Hierdoor word je nog vermoeider en nog meer gestrest en dus ook nog vergeetachtiger.

Daarnaast zijn er nog andere aspecten van een burn-out of  teveel stress die het moeilijk kunnen maken om je te concentreren. Het is niet alleen de vermoeidheid, maar je zit waarschijnlijk ook niet lekker in je vel. Daarnaast kun je klachten ervaren als een hoge bloeddruk, een snelle hartslag, gespannen spieren, overmatig zweten, een snelle ademhaling of angst- en paniekaanvallen.

Zie ook: Chronische hyperventilatie door stress – Meer energie door beter adem te halen

Vergeetachtig door burn-out

Een burn-out ontstaat niet plotseling. Er zijn veel verschillende processen bij betrokken die al een langere tijd aan de gang zijn voordat je een burn-out hebt. Hoewel vergeetachtigheid door stress een signaal kan zijn dat je moet oppassen voor een burn-out kan, kun je ook pas vergeetachtiger worden tijdens een burn-out.

Tijdens een burn-out lijkt het net alsof je hersenen staken. Door je hersenen gedurende een lange tijd te overbelasten, raken ze zo uitgeput dat ze in zekere mate dienst weigeren. Hierdoor kun je je mentaal niet meer inspannen. Je kunt in erge gevallen niets meer plannen en ondernemen. Een gesprek voeren is moeilijk, want je kunt je gedachten er nauwelijks bijhouden en simpel redeneren wordt een probleem.

Om diezelfde reden wordt het ook lastiger voor je om dingen te herinneren. Als je probeert om iets terug te roepen uit je geheugen, kan dat tot veel stress leiden. Tijdens een burn-out heb je het gevoel dat je hersenen letterlijk zijn opgebrand. Een soort kortsluiting. En dit heeft weer verdere gevolgen voor je hele lichaam.

Vergeetachtig na een burn-out

Vergeetachtigheid door stress kan een voorbode zijn van een burn-out. Maar ook tijdens een burn-out kun je vergeetachtiger worden en meer concentratieproblemen hebben. En hoe zit het na een burn-out? Veel mensen herstellen gelukkig volledig van hun burn-out, maar sommigen voelen zich nog niet meteen hetzelfde als voorheen. Zelfs wanneer je genezen bent van je burn-out kun je namelijk nog klachten hebben. Dat is natuurlijk hartstikke vervelend. Je bent genezen, maar je voelt je nog niet de oude. Misschien voel je je nog vaak moe, ben je snel prikkelbaar, is concentreren nog steeds een probleem en blijf je vergeetachtig.

Uit onderzoek blijkt dat vooral de cognitieve functies, waaronder concentratie- en denkvermogen, lang de tijd nodig hebben om te herstellen. Dit betekent dat je nadat je van je burn-out hersteld bent, niet meteen te hard van stapel moet lopen. Het kan even duren voor je cortisolniveau gedaald is en je loopt nog het risico om terug te vallen in een burn-out. Het is dus belangrijk om jezelf de tijd te gunnen om beter te worden, zelfs nadat je gezond bent verklaard.

Lees ook: Een leven lang last van burn-out?

Tips om meer te onthouden

Op de website van de hersenstichting staan enkele tips om je geheugen te verbeteren.

>> De tips vind je hier: Tips om meer te onthouden

Geschikte coaching bij burn-out

Wanneer je een burn-out hebt, is het belangrijk hulp te zoeken om je herstel te bespoedigen. Maar voorkomen is natuurlijk beter dan genezen. Herken je bij jezelf tekenen van een burn-out of voel je je al een lange periode erg gestrest? Trek dan aan de bel. Zoals je hebt kunnen lezen in dit artikel komen veel mensen in een vicieuze cirkel terecht wanneer ze chronisch gestrest zijn.

Stress zorgt voor gezondheidsproblemen, angst, negatieve gedachten en slapeloze nachten. Het is absoluut geen teken van zwakte om aan te geven dat je hulp nodig hebt, of dat je het even niet meer aankunt. Het is juist een teken dat je dingen op een rijtje zet, je grenzen durft te stellen en nee durft te zeggen, iets wat voor velen moeilijk is.

Hulp bij burn-out en stress

Het verminderen van stress en het herstellen van een burn-out is geen sinecure. Heb je ondersteuning nodig, dan kan je op onze hulp rekenen. Onze coaches zijn allemaal gespecialiseerd in jouw problematiek. Door hun jarenlange ervaring kunnen ze samen met jou werken aan jouw herstel. Van het resultaat van onze 1-op-1 coaching heb jij je leven lang plezier!

Bekijk ons aanbod voor:

• Stress coaching
• Burn out coaching
• Ondernemerscoaching

Gerelateerde artikelen

In onze kennisbank vind je honderden artikelen die je verder helpen. Heb je deze artikelen al gelezen:

• Stressbestendigheid vergroten
• Vitamine B12 tekort door stress
• Keuzestress
• Liever assertiever dan een burn-out!