Waarom ben ik zo wantrouwig en wat kan ik hieraan doen?

Ben je wantrouwig naar anderen of naar jezelf? Wantrouwig zijn komt mede door onzekerheid, twijfels en angsten. Je weet niet wie of wat je kan vertrouwen, waardoor je soms het gevoel hebt dat je er alleen voor staat. Daardoor twijfel je ook in jezelf, want in hoeverre geloof je in je innerlijke kracht als iets onbekends of onverwachts op je pad komt? Dit kan oncomfortabel aanvoelen door je wantrouwen, waardoor je meer stress voelt. Dus wat kan je doen tegen je wantrouwen om meer vertrouwen te voelen in jezelf en een ander? In dit artikel lees je meer over de oorzaken en gevolgen van wantrouwen en ontdek je hoe je het gebrek aan vertrouwen kan herstellen! 

Wat is de definitie van wantrouwig zijn?

De betekenis van wantrouwig zijn is het gevoel dat je iets of iemand niet vertrouwt, dus wantrouwen is het tegenovergestelde van vertrouwen. Ook ben je achterdochtig als je wantrouwig bent, waardoor je niet direct gelooft dat iemand liefdevolle goede intenties heeft. Ongemerkt blijf je toch telkens op zoek naar de addertjes onder het gras, omdat je nog niet volledig overtuigd bent van iets of iemand. Vanwege twijfels ben je kritisch en alert om niet in de maling genomen te worden of dat er misbruik van je wordt gemaakt.

Wanneer ben je wantrouwig?

Wantrouwend gedrag kan je herkennen aan dat je: 

• gelooft in de uitspraak: “Eerst zien, dan geloven.”
• teveel aarzelt en niet blindelings vertrouwt op jezelf of een ander
• uit zelfbescherming waakzaam bent en iets met argusogen bekijkt
• argwaan koestert en niet snel meegaat in andermans plannen of visie
• denkt in doemscenario’s en niet klakkeloos iets overneemt van iemand
• sceptisch of cynisch bent voor iets dat klinkt als ‘te mooi om waar te zijn’
• terughoudend bent om op een voorstel of vraag direct “JA” te antwoorden
• moeite hebt met het ontvangen en accepteren van complimenten en hulp
• jezelf niet gemakkelijk kwetsbaar opstelt als je niet de veiligheid en ruimte voelt
• niet snel de controle uit handen geeft, want je wilt controle voelen en behouden

Wat zijn oorzaken van wantrouwen?

Wantrouwen is het gevolg van trauma’s uit het verleden, waarbij je je verlaten voelde of in de steek gelaten bent. Door negatieve ervaringen waarbij je schaduwkanten getriggerd zijn, voel je je nu wantrouwig. Bijvoorbeeld vanwege geweld, misbruik, plagen, pesten, een gebroken hart, scheiding, overlijden van een dierbare, ontslag, destructieve kritiek, waardoor je liefde mist. De kunst is om het vertrouwen terug te winnen, maar je kan ook het leven wantrouwen. Want waar ben je banger voor als je kijkt naar je gedrag? De dood of het leven?

Door het wantrouwen voel je nu een diepe onzichtbare wond, waar je misschien niet altijd bewust van bent of dat je je vinger erop kan leggen. Alleen dit voelt wél onveilig, waardoor je nu vanwege angst voor afkeuring of afwijzing niet het zelfvertrouwen voelt. Daarom houd je je klein, laat je jezelf niet écht zien, ga je niet volledig staan voor wie je bent en blijft je authenticiteit verborgen door een masker wat je draagt. Daardoor voel je je niet altijd gezien, gehoord, gewaardeerd en gesteund voor wie je bent en wat je doet. De diepe verbinding ontbreekt, waarbij je nog niet iemand blindelings kan vertrouwen alsof je vier handen op één buik bent met iemand. 

Wat is de link tussen wantrouwen en stress?

Wantrouwen heeft een directe relatie met stress en burn-out. Dit kun je op twee manieren bekijken:

1. Stress voedt je wantrouwen. Wanneer je slecht in je vel zit en alles je over de schoenen loopt, kom je in situaties waar je niet wilt zijn. Je krijgt sneller ruzie, hebt een kort lontje of bent emotioneel. Dit voedt je wantrouwen naar anderen. Maar vergeet je niet dat dit ook het wantrouwen naar jezelf voedt? Je herkent jezelf soms niet meer, omdat je last hebt van onverwachte huilbuien en stemmingswisselingen. Het vertrouwen in jezelf neemt af, omdat je niet altijd meer grip hebt op je emoties en op jezelf kan rekenen. 

2. Door wantrouwen ontstaat stress. Ben je beschadigd in je leven en is wantrouwen de basis van hoe jij in het leven staat? Dan is stress gegarandeerd. Het maakt dat je nooit ontspannen bent in relatie met een ander en jezelf. Je vertrouwt de situatie immers niet. Dus ben je te lang wantrouwig? Dan kan dit andere stressklachten veroorzaken, zoals onverschilligheid of besluiteloosheid. Hierdoor heb je zelfs meer kans op een depressie, omdat het glas halfleeg is. Je bent neerslachtig en argwanend, waardoor je blijft piekeren en door een neerwaartse spiraal ligt ook een burn-out op de loer. Door het wantrouwen zit je diep in de put, ben je vaker nerveus en neemt de vermoeidheid toe door je alertheid. 

Wat zijn gevolgen van achterdochtig zijn?

Door je wantrouwen kan je leven met de belemmerende overtuiging: “Ik doe het wel alleen.” Zowel op je werk, in je liefdesrelatie, met je familie of in je vriendenkring ben je de persoon die het heft in handen neemt. Je durft niet snel om hulp te vragen, vertoont eigenzinnig gedrag en hebt de neiging om teveel hooi op je vork te nemen. Door je perfectionisme en faalangst heb je minder snel het vertrouwen in de kwaliteiten en talenten van iemand anders, want je denkt: “Ik kan het beter uitvoeren dan hij of zij, dus dan regel ik het wel even snel.” Oftewel, je voelt een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Dit zit je alleen wel dwars, want waar je telkens klaar staat voor de rest, sta je niet klaar voor jezelf. Je schuift je eigen voorwaarden, behoeftes en wensen soms te veel aan de kant. 

Niet vreemd dat je stress klachten toenemen, toch? Door je wantrouwen, vertrouw je niet in jezelf, anderen of het leven. Het kan je verhinderen om vertrouwensrelaties aan te gaan. Met als gevolg dat je soms iets tot de bodem wil uitpluizen, want je bent extra alert om niet in valse beloftes te trappen. Daardoor ga je ook minder snel akkoord met een voorstel of vraag, want je bent eerst nog voor jezelf aan het voelen en onderzoeken wat wel of niet te vertrouwen is. 

Het belang van vertrouwen

Als jij iemand anders niet vertrouwt, waarom zouden ze jou dan vertrouwen? In feite geef je de ander geen eerlijke kans. Dit geldt zowel in je werk als in privésfeer.

Wantrouwig in een relatie

In een relatie is het ontzettend belangrijk dat je elkaar kunt vertrouwen. Het vertrouwen komt niet vanzelf. Dit bouw je samen op. Hoe langer je samen bent met je partner, hoe meer je tegen elkaar durft te zeggen. Wanneer er wantrouwen in de relatie sluipt of je met wantrouwen in de relatie stapt, wordt het ingewikkelder. Relatieproblemen door wantrouwen komen vaak voor. Het kan zijn dat je ex vreemd is gegaan en je hierdoor meer moeite hebt om je nieuwe partner te vertrouwen. Wantrouwen heeft vervelende gevolgen in een relatie, zoals ruzies. Je moet (opnieuw) vertrouwen krijgen in je partner. Dit heeft tijd nodig en vraagt om commitment, want ben je toegewijd om meer diepgang in de verbinding met je partner te creëren. Meer vertrouwen in je relatie is het gevolg van meer kwetsbaarheid, openheid, eerlijkheid en puurheid in je onderlinge communicatie. 

Wantrouwig op de werkvloer

Je wantrouwen op je werk is gevoed en beschadigd door emotionele triggers in het verleden, want ben je wantrouwig naar je leidinggevende? Dit kan komen doordat er in het verleden misbruik gemaakt is van je goedheid. Dat je onbetaalde overuren werkt, teveel taken op je bordje krijgt, er slechte secundaire arbeidsomstandigheden zijn of dat je leidinggevende niet eerlijk en transparant tegen je was. Of ben je het pispaaltje van je baas door alle destructieve kritiek die je ontvangt?

Wantrouwen kan je ook voelen in je samenwerking met je collega’s als er sprake is van meeliftersgedrag. Dat je collega’s profiteren van jouw inspanning en dat je continu de kar moet trekken om projecten en taken af te ronden vóór de deadline. Je mist de betrokkenheid en bezieling van je collega’s, waardoor je werkplezier wegzakt. Want lapt je collega alle regels aan zijn of haar laars? Komt hij zijn afspraken niet op tijd na? En ontbreekt het aan een prettige sfeer op de werkvloer, waardoor de onderlinge spanning voelbaar is?

Of stuur je zelf een team aan als ondernemer, manager of leidinggevende en voel je wantrouwen in je teamleden? Dat je telkens je collega’s of medewerkers blijft controleren om te checken of ze wel hun tijd en energie goed gebruiken om te presteren? Hoe meer wantrouwen, des te minder vrijheid er is in de samenwerking op de werkvloer. Door het wantrouwen spreek je je niet uit, helemaal niet als je te maken hebt met een dominante of narcistische baas of collega. Kortom: je voelt je door het wantrouwen niet op je gemak.

Hoe kan ik leren om minder wantrouwig te zijn?

Je kan het verleden niet veranderen, maar je kan wél veranderen hoe je terugblikt op het verleden. Meer vertrouwen voelen in plaats van wantrouwen begint met een positieve mindset, waarbij je negatieve gedachten leert omdenken naar positieve gedachten. 
Problemen zijn er niet, problemen creëer jezelf met je eigen negatieve gedachten. Als je teveel in je hoofd zit, kan je situaties ook overdenken. Door vooral rationeel het leven te beleven, ben je te weinig in verbinding met je lichaam en intuïtie. Terwijl dit juist je innerlijke kompas is. Je hart wijst je de weg, daar mag je op leren vertrouwen zonder dat je stemmetjes in je hoofd je verwarren en zich bemoeien met wat je voelt.

Er zijn een paar dingen die je kunt doen om je wantrouwen te overwinnen.

• Erken dat wantrouwende gedachten normaal zijn. Iedereen heeft ze van tijd tot tijd. Probeer ze niet te bestrijden of volledig te negeren. Laat ze er gewoon zijn.
  
• Daag je veronderstellingen over andere mensen uit. Waarom denk je dat ze onbetrouwbaar zijn? Is er een andere verklaring voor hun gedrag?
  
• Focus op de positieve aspecten van mensen en situaties. Wat kun je waarderen aan deze persoon of situatie?
  
• Beoefen mindfulness. Raak niet verstrikt in je gedachten en veronderstellingen. Richt je in plaats daarvan op het huidige moment en wat er werkelijk gebeurt.
  
• Praat met iemand die je vertrouwt over je gevoelens van wantrouwen. Zij kunnen steun en begrip bieden. Dan voel je je gezien en gehoord, zonder oordelen.

Stappen ondernemen om gevoelens van wantrouwen aan te pakken kan je algehele welzijn helpen verbeteren. Als je merkt dat je moeite hebt om je wantrouwen in je eentje te overwinnen, overweeg dan advies of therapie te zoeken bij een professional. Het kost tijd om vertrouwen op te bouwen, maar het is zeker de moeite waard.

Het vertrouwen van een ander weer herstellen

Soms is je vertrouwen beschadigd in het verleden, waardoor je nu meer wantrouwig bent. Dit belemmert vooral de verbinding met jezelf, anderen en het leven, waardoor het voor jezelf of anderen soms lastig is om in te schatten wat je wilt en van plan bent. Herstel je daarom je wantrouwen met 5 tips naar meer vertrouwen:

#1: Leer te accepteren dat je goed bent zoals je bent

Door zelfkritiek verlaag je je zelfbeeld, waardoor je gelooft dat je nooit goed genoeg bent. Niet als kind van je ouders, niet als moeder of vader van je kind, niet als collega of niet als vriend of vriendin. Jezelf bekritiseren met oordelen en verwijten geeft stress, dus ga juist opschrijven en uitspreken waar je dankbaar voor bent. Waar ben je blij mee en trots op? Dit geeft je moed om door te zetten als je even minder in je vel zit.  

#2: Praat positief over jezelf

Je woorden zijn de spiegels van je gedachten, dus wat zeg je nu nog tegen jezelf wat je wantrouwen in stand houdt? Vind je jezelf te lui, dik, lelijk, onverzorgd, dom, saai, slecht, incompetent of te verslaafd? Bewustzijn over je negatieve zelfbeeld helpt je om de noodzaak in te zien om je denk-en gedragspatronen te veranderen. Gelukkig kan je door affirmaties positief leren omgaan met negatieve belemmerende gedachten. Wat je aandacht geeft, groeit. Zo kan je meer gaan geloven in jezelf en stoppen met negatief denken in doemscenario’s. 

Hou het simpel, kies vooral positieve affirmaties waar je je goed bij voelt zoals: 

• “Ik voel me rustig door te kiezen voor mezelf.” 
• “Ik verdien ontspanning, juist als mijn werkdag druk aanvoelt.” 
• “Ik zet mezelf op #1 voor een fijne werk-privé balans.”
• “Ik leef stressvrij en ben fysiek gezond.” 
• “Ik sta op met een glimlach.”

#3: Voed jezelf met gezonde eet, sport- en slaapgewoonten

Verlaag de stress, spanning en onrust in je hoofd en lichaam met rust, reinheid en regelmatig. Daardoor maak je minder stresshormonen aan en voel je je meer opgeladen. Meer energie krijgen begint met volledige verantwoordelijkheid nemen. Het is makkelijk om je baan, werkgever, klanten, collega’s, partner, kinderen, familieleden of buurtgenoten de schuld te geven als je wantrouwig bent, maar dan leg je de verantwoordelijkheid buiten jezelf. Je mag op een diep niveau leren vertrouwen in jezelf, de ander, het leven en het proces waar je in zit. Met gezonde eet, sport- en slaapgewoonten maak je juist het gelukshormoon endorfine aan, waardoor je meer kracht en vertrouwen gaat voelen en uitstralen.

#4: Van ‘moeten’ naar willen

Als je wantrouwig bent, ligt er onder een vergrootglas wie je bent of wat je doet. Je ego is kritisch en non-stop alert, waardoor je soms te streng bent voor jezelf of een ander. Onbewust leg je de lat hoog, waarbij je op je tenen moet lopen. Deze intentie komt voort uit een verkeerde energie, omdat je jezelf druk oplegt vanuit het ‘moeten’. Alsof je continu een prestatiedrang voelt naar alsmaar meer, beter, sneller, groter en luxer. Maar wanneer is het genoeg zonder dat iets aanvoelt als een ‘moetje’ en wanneer ga je leven vanuit ‘willen’? Het grootste cadeau wat je jezelf kan geven, is het volgen van je hart voor meer zingeving. 

#5: Wees selectief met wie je omgaat

Je wordt het gemiddelde van de vijf mensen met wie je het meest omgaat. Dus hoe meer je omgaat met negatieve personen, des te meer je onbewust negatieve gedachten overneemt. Negativiteit trekt negativiteit aan en positiviteit trekt dus positiviteit aan. Dus met wie wil je verbinden? En check vooral ook voor jezelf: hoe vaak wil je met persoon X, Y of Z samen zijn en wat wil je samen doen om het voor jezelf gezellig en leuk te maken? 

Veelgestelde vragen

Bronnen

1. Ensie – Wat is de betekenis van wantrouwig? – Gevonden op 23 – 12 – 2022
   Link naar de pagina op Ensie
2. Encyclo – Wantrouwig definities – Gevonden op 23 – 12 – 2022
   Link naar de pagina op Encyclo