Overspannen zijn is een teken dat je te lange tijd teveel van jezelf vraagt, waardoor je stressklachten blijven opstapelen. Met andere woorden: bij overspannenheid is je draaglast groter dan je draagkracht, waardoor je overspannen raakt door externe factoren en prikkels. Dit geeft je een druk, onrustig, gestresst en overspannen gevoel. Door een gebrek aan innerlijke rust en verbinding met jezelf blijf je te lang op je tenen lopen. Vaak om te voldoen van sociale verwachtingen en verplichtingen. Dus wat zijn nog meer de oorzaken en symptomen van overspannenheid, waardoor je kan herkennen dat je overspannen bent? In dit artikel beschrijf ik hoe je kan herstellen van overspannenheidsklachten!
Wat is overspannen zijn?
Overspannenheid is een toestand waarbij je aanhoudende fysieke, mentale en emotionele klachten hebt door chronische overbelasting. Het gevolg is dat je niet meer normaal kan functioneren, omdat je niet goed kan omgaan met spanningen.
Soms voelt het leven aan als zwaar. Helemaal als je je energiemanagement niet onder controle hebt, waarbij je steeds meer grip, structuur en overzicht verliest. Daardoor loop je sneller achter de feiten aan wat leidt tot een disbalans. Dit geeft je nóg meer spanning. Tel daarbij op dat je het gevoel kan hebben dat je ergens alleen voor staat, waardoor je extra overbelast raakt. Dus het is tijd voor ontspannen, ontstressen en onthaasten, vind je niet?
Wat zijn de symptomen van overspannen zijn?
Eerst is het zinvol om stil te staan bij het herkennen en erkennen van overspannenheid, want aan de hand van welke symptomen kan je vaststellen dat je overspannen bent?
Grote kans dat je last hebt van spanningsklachten als:
- Constante vermoeidheid en uitputting
- Slaapproblemen en slapeloosheid
- Verminderde concentratie en geheugenproblemen
- Prikkelbaarheid en emotionele instabiliteit
- Angstige en/of depressieve gevoelens
- Gebrek aan zelfvertrouwen en eigenwaarde
- Verminderde interesse in dagelijkse activiteiten
- Pijn in het lichaam, waaronder spanningshoofdpijn
- Verminderde eetlust of eetbuien
En niet te vergeten, denk ook aan deze vaak voorkomende symptomen:
- Moeite met het nemen van beslissingen
- Problemen met de sociale interactie
- Weinig tot geen zin in seks
- Hopeloosheid en machteloosheid
- Sneller ziek zijn door een zwakker immuunsysteem
- Onrust in je hoofd en lichaam door overmatig piekeren
- Tegenvallende prestaties op je werk
- Oorsuizen, duizeligheid en flauwvallen
- Snel geïrriteerd, kort af en boos zijn
Houd er rekening mee dat bovenstaande symptomen variëren per persoon en ook afhankelijk is van de oorzaak van je overspannenheid.
De bekende oorzaken van overspannenheid
Door te veel spanning raak je overspannen, waardoor je te veel van jezelf verwacht of eist. Druk van buitenaf kan je extra verantwoordelijkheidsgevoel geven om sociale verwachtingen en verplichten na te komen. Voor je het doorhebt ga je langdurig over je eigen grenzen heen en leef je niet meer in lijn met wie je bent, waar je voor staat en wat je leven zin geeft.
Dan stapelen de oorzaken zich op, want zo kan ontspannen zijn door:
- Stressvolle werkomstandigheden, zoals hoge werkdruk, onzekerheid over je baan of conflicten met je collega’s, manager of leidinggevende.
- Relatieproblemen met je date, partner of ex, waardoor je twijfels hebt over je liefdesleven en in een neerwaartse spiraal belandt door negatieve patronen
- Financiële zorgen die ervoor dat je angsten, twijfels en onzekerheden voelt over in hoeverre je kan rondkomen om je vaste lasten te betalen
- Langdurige zorg voor een ziek familielid of één van je kinderen die rondloopt met zorgwekkende fysieke, emotionele of mentale klachten
- Ongunstige leefomstandigheden, zoals een slechte, ongezonde woonsituatie of een onveilige, gevaarlijke buurt met overlast, inbraken en nog meer misdrijven
- Gebrek aan sociale steun wat leidt tot eenzaamheid, waardoor je je niet gezien, gehoord, gewaardeerd of gesteund voelt
- Continu de lat hoog te leggen door je perfectionisme en verantwoordelijkheidsgevoel, waardoor je meerdere ballen in de lucht blijft houden
- Te weinig tijd, rust en verbinding met jezelf om te ontspannen mede door een slechte nachtrust wat leidt tot onvoldoende slaap om jezelf op te laden
Wat is het verschil tussen stress, overspannen zijn en burn-out?
Overspannen zijn staat er om bekend dat je dat je de balans verliest tussen inspanning en ontspanning. Je bent dan niet voldoende in staat om je grenzen te herkennen en aan te geven, waardoor je over je grenzen gaat. Daardoor sta je te lange tijd onder druk, wat je teveel wordt. Met andere woorden: bij overspannenheid is je draaglast groter dan je draagkracht.
Bij stress is er juist sprake van een lichamelijke reactie als één van je overlevingsmechanisme uit het verleden actief wordt. Dit activeert in je lichaam de productie van de stresshormonen cortisol, adrenaline en noradrenaline. Door veranderingen, uitdagingen of bedreigingen van buitenaf slaat je lichaam meer stress op. En doordat je lichaam en geest onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn, krijg je last van zowel fysieke, emotionele en mentale stressklachten. Hierbij geldt: hoe meer stress je voelt, des te meer je spieren zich aanspannen in je lichaam.
Er is sprake van een burn-out als je langdurige stress en overspanning voelt. Door lichamelijke, mentale of emotionele klachten raak je letterlijk opgebrand. Je bent compleet uitgeput, hebt nergens zin in of energie voor, je voelt innerlijke leegte en bent extra gevoelig voor externe prikkels. Met een burn-out voel je je vaak angstig, onbegrepen en gefrustreerd, omdat je leven niet loopt zoals je wilt of verwacht.
Ben ik overspannen?
Ben je gespannen over dat je overspannen bent? Voel je angst om jezelf voorbij te lopen, waarbij het voelt alsof het leven uit je handen glipt? Door je verantwoordelijkheidsgevoel blijf je teveel hooi op je vork nemen. Met als gevolg dat je te zware lasten op je schouders draagt waar je nog niet klaar voor bent. Dan kun je jezelf onbewust meer stress op de hals halen en loop je meer risico overspannen te raken.
De waarschuwingssignalen van overspannenheid
Let op! Je loopt een extra groot risico op overspannenheid als je:
- door het onderdrukken van emoties ongezonde spanningen uit de weg blijft gaan
- spanningen uit het verleden nog onvoldoende verwerkt en geheeld hebt
- al eens eerder overspannen bent geweest door teveel druk van buitenaf
- moeite hebt om zelfverzekerd voor jezelf op te komen vanuit zelfliefde
- het lastig vindt om jezelf uit te spreken om heldere grenzen te stellen
- een luisterend oor, rechterhand of steun uit je directe omgeving mist
- te loyaal bent aan anderen in plaats van loyaal te zijn aan jezelf
Voorkom dat je stress of overspannenheid een burn-out wordt
Rust in je hoofd en lichaam is de oplossing om de kans op een burn-out te verkleinen. Dus wat werkt voor jou om je hoofd leeg te maken? Ontspannen, ontstressen en onthaasten is een kwestie van het ‘moeten’ loslaten, want waar maak je nu nog druk om? Wat ‘moet’ je allemaal van jezelf of anderen? De shift van ‘moeten’ naar ‘willen’ is bevrijdend, omdat je dan meer in verbinding leeft met je normen en waarden waar je 100% achter staat.
Zodra iets niet meer integer en zuiver voelt, voelt iets sneller aan als een ‘moetje’. Maar blijf je het tóch doen uit angst of een overlevingsmechanisme? Bewustwording helpt je om te realiseren waar je je nog niet 100% vrij in doen en laten voelt. De vervolgvraag is: “Wat mag of wil je loslaten om ruimte te creëren in je hoofd, agenda, huis of lichaam?” Juist met loslaten houdt je niet langer krampachtig vast aan iets of iemand waar je geen of te weinig energie van krijgt. Hierdoor maak je voor jezelf een pad vrij richting meer geluk, plezier en vreugde!
Wat is de beste behandeling wanneer ik overspannen ben?
Om spanningsklachten vroegtijdig te voorkomen en de baas te zijn, is het noodzakelijk dat je aan de slag gaat met het herstellen van de disbalans tussen je inspanning en ontspanning:
- Assertief zijn
Leer vooral ‘nee’ zeggen om ‘ja’ te zeggen tegen jezelf, zodat je doet waar je zin in hebt. Hierbij draait het vooral om zelfrespect, want wat gun je jezelf? Waar word je blij van? En wat geeft je zingeving? Uit angst voor afwijzing of afkeuring hoef je je niet verplicht te voelen om ‘ja’ te blijven zeggen. Je hoeft niet 24/7 bereikbaar te zijn. Het is juist oké om te niksen en luieren als je overspannen bent. Hoe minder prikkels, des te makkelijker je herstelt van spanning. - Maak je spanningsklachten bespreekbaar
Durf je schaamteloos jezelf te zijn door toe te geven dat je overspannen bent? Kwetsbaarheid, openheid en eerlijkheid verbindt. Dit geeft je directe omgeving een duidelijker beeld van hoe je je voelt en wat er in je om gaat. Bovendien geldt: delen is helen! - Zet jezelf op nummer #1
Hoe vaak sta je wel niet klaar voor iemand anders, terwijl je jezelf vergeet? Het is niet aan jou om iemand gelukkig te maken. Je mag er voor jezelf zijn, helemaal als je overspannen bent. Dus je mag om hulp vragen, want wat heb je nodig en waar heb je behoefte aan? Hoe meer je aangeeft wat je wil, des te meer je ontvangt wat je wil.
Wil je dat wij je helpen?
Wij staan voor je klaar met een team van ervaren coaches. Onze coaches zijn actief in heel Nederland. In de afgelopen jaren hebben we duizenden mensen geholpen.
Tips voor preventie van overspannenheid
Voorkomen is beter dan genezen, toch? Vandaar dat we hieronder 4 preventietips delen, waarmee je kan voorkomen dat je overspannen raakt:
#1: Richt je op de oorzaak en het gevolg
Net zoals bij stress en burn-out klachten is er bij overspannenheid ook sprake van een oorzaak en gevolg. Dus wanneer, waardoor en waarom ging je ontrouw leven aan jezelf wat nu leidt tot overbelasting? Terug naar de kern gaan, zorgt ervoor dat je diepgewortelde overtuigingen, patronen en overlevingsstrategieën kan herkennen en erkennen. Dit maak het vervolgens makkelijker om ongezonde gewoontes en spanning te doorbreken om beter voor jezelf te gaan zorgen. Juist wanneer de spanningen oplopen.
#2: Waar heb je invloed op?
Het is zo verleidelijk om jezelf als slachtoffer te beschouwen van een stressvolle en spannende situatie, maar wat schiet je daarmee op? Pak 100% verantwoordelijk over 100% van je acties waar je invloed op hebt. In plaats van dat je reactief leeft, ga je proactief in het leven staan. Accepteer dus de omstandigheden zoals ze zijn of neem de verantwoordelijkheid om de omstandigheden te veranderen door actie te ondernemen. Maak je dus ook geen zorgen waar je geen invloed op hebt.
#3: Plan je rustmomenten vroegtijdig in je agenda in
Juist wanneer de spanning, drukte, onrust of stress, gooi je je goede voornemens sneller overboord. Alsof er een domino-effect ontstaat met slechte ongezonde eet, slaap en beweeg gewoontes die je minder energiek, fit en krachtig maken. Hierdoor creëer je een negatieve spiraal zonder écht ontspanning.
Stug doorgaan en hard werken is makkelijker dan vroegtijdig stoppen met werken, want voel je je dan schuldig als je niets doet? Aangezien je ook beseft dat je nog een volle takenlijst hebt om af te ronden? Toch werkt het relatief simpel: maak eerst tijd vrij voor je ontspanning, zoals een dagelijkse wandeling, sporten, het lezen van een boek of het afspreken met je familie of vrienden. Daarna vul je je tijd met werkzaamheden die ook belangrijk voor je zijn. Denk ook na over de vraag: “Wat is de ideale werk-privé balans voor je en waarom precies?”
#4: Focus je op het ontspannen in je lichaam
Stijve spieren zijn het gevolg van de flinke hoeveelheid stresshormonen in je lichaam, waardoor je spieren zich aanspannen. Grote kans dat je daarmee roofbouw pleegt op je eigen lichaam, omdat je je lijf onbewust overbelast. Des te belangrijker om tijd en ruimte vrij te maken om ‘s ochtends te verbinden met het hier en nu. De reis van je hoofd naar je hart is een opening om meer signalen van je lichaam te herkennen. Mindfulness, yoga, meditaties, affirmaties, sporten en ademhalingsoefeningen helpen je om meer in je lichaam te zijn. Zo merk je niet alleen sneller op dat je mogelijk rondloopt met druk op je schouders, gespannen kaken, een zeurende pijn in je onderrug, maagpijn of pijn op je borst. Je voelt ook meer trots, blijdschap, extase, euforie, tevredenheid, enthousiasme, vreugde of vrolijkheid, omdat je meer innerlijke rust voelt.
Hulp bij burn-out en stress
Het verminderen van stress en het herstellen van een burn-out is geen sinecure. Heb je ondersteuning nodig, dan kan je op onze hulp rekenen. Onze coaches zijn allemaal gespecialiseerd in jouw problematiek. Door hun jarenlange ervaring kunnen ze samen met jou werken aan jouw herstel. Van het resultaat van onze 1-op-1 coaching heb jij je leven lang plezier!
Bekijk ons aanbod voor:
Veelgestelde vragen
Bronnen
- Thuisarts – Ik ben overspannen – Gevonden op 27-01-2023
Link naar de pagina op Thuisarts
